Możliwość komentowania Tryb ofertowy została wyłączona

Pojęcie oferty:

W myśl art. 66 KC, oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa jej istotne postanowienie. Na pojęcie oferty składa się więc oświadczenie woli zawarcia umowy, które jest składane drugiej stronie, określenie istotnych postanowień umowy, natomiast elementem koniecznym oferty nie jest wskazanie terminu jej wiązania. Żeby jakieś oświadczenie można było uznać za ofertę, to musi ono ujawniać stanowczą wolę zawarcia określonej umowy przez podmiot składający ofertę. Ta stanowczość powinna wskazywać na zamiar osoby składającej bycia związanym ofertą w razie jej akceptacji przez adresata.

Jest inny skutek złożenia zapytania, a zupełnie inny skutek ma złożenie oferty. Oferta wiąże stronę, która ją składa. Stąd istotne jest stwierdzenie stanowczego zamiaru zawarcia umowy.

Nie ma znaczenia to, że dokument zatytułowany jest „Oferta”. Ważna jest treść. Często spotykamy się np. z pismem o tytule „Zamówienie” i dopiero z treści możemy się dowiedzieć, czy to jest oferta, zapytanie czy propozycja złożenia oferty.

Oferta powinna zawierać istotne postanowienia umowy, do zawarcia której zmierza oferent. Te istotne postanowienia umowy nie zawsze będą się pokrywały z elementami przedmiotowo istotnymi umowy. Czasami do takich elementów należy wynagrodzenie, ale można je ustalić w oparciu o inny miernik.

Przy ustaleniu istotności postanowień, na gruncie art. 66 paragraf 1, posługiwać się należy kryterium przedmiotowo-podmiotowym, biorąc pod uwagę, z jednej strony, konieczność ich oznaczenia dla przyjęcia istnienia ważnej czynności prawnej, a z drugiej strony wolę oferenta, aby dane postanowienia kształtowały treść stosunku prawnego, to jest zakres uprawnień oraz obowiązków stron przyszłej umowy. Czasami przyjmuje się za wystarczające odesłanie do ogólnych warunków umów, które są dołączone do oferty, jeżeli te warunki regulują istotną dla oferenta treść umowy.

W obrocie nieprofesjonalnym, czyli w obrocie z konsumentami, ustawa nakłada na przedsiębiorcę dodatkowe obowiązki informacyjne, które powinny być spełnione na etapie przedkontraktowym przy nawiązywaniu stosunków prawnych z konsumentami (Ustawa o warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz przepisy Ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny – uregulowania dotyczące umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa i umów zawieranych na odległość, co do zasady z tych umów możemy zrezygnować, o prawie odstąpienia przedsiębiorca powinien nas poinformować).

Możliwość komentowania Zawarcie umowy została wyłączona

Przed zawarciem umowy należy sprawdzić, z kim mamy do czynienia, kim jest ten ktoś, kto przyszedł negocjować / zawierać kontrakt. Często te rzeczy są pomijane, co powoduje później problemy. Konsekwencje zawarcia takiej umowy są takie, że drugiej strony nie będzie ten kontrakt wiązał. Takie konsekwencje czasami wychodzą na jaw po kilku latach obowiązywania kontraktu.

Jeżeli chodzi o Europę, to większość systemów prawa wewnętrznego przewiduje udostępnianie informacji o przedsiębiorcach – funkcjonują stosowne rejestry sądowe.

Nasz system prawny przewiduje, że osobą prawną jest ten, komu ustawa przyznaje osobowość prawną. Np. u nas spółka komandytowo-akcyjna jest niepełną osobą prawną, ale w prawie austriackim spółka taka ma pełną osobowość prawną. Takie kwestie trzeba już na początku wyjaśnić.

Umowami nazywane są czynności prawne, w których dokonaniu uczestniczą dwie lub więcej strony i które dochodzą do skutku w wyniku złożenia przez wszystkie strony zgodnych oświadczeń woli. Zawarcie umowy polega na złożeniu zgodnych co do treści oświadczeń woli. Ten wymóg zgodności uległ pewnemu osłabieniu na podstawie art. 68¹ KC. To złożenie zgodnych oświadczeń woli ma przede wszystkim polegać na tym, że wszystkie strony składają oświadczenia, które mają to samo znaczenie i wyrażają zamiar wywołania jednolitych skutków prawnych, które polegają na ustanowieniu, zaktualizowaniu, ale także zniesieniu lub zmianie określonych norm postępowania, a w konsekwencji zniesieniu lub zmianie stosunków prawnych.

Oświadczenia woli, podobnie jak przepisy prawa, podlegają wykładni. Zgodnie z art. 65 w umowach należy szukać przede wszystkim zgodnego zamiaru stron i celu umowy, a nie patrzeć na dosłowne brzmienie umowy. Jeżeli w drodze wykładni jesteśmy w stanie ustalić takie samo znaczenie dla wszystkich oświadczeń woli, to znaczy, że umowa doszła do skutku. Jeżeli w drodze wykładni ustalimy, że strony miały coś zupełnie innego na myśli, to znaczy, że umowa nie została zawarta.

Sposób dojścia przez strony do konsensu, czyli uzgodnienia treści tych oświadczeń woli, nazywany jest sposobem lub trybem zawarcia umowy. KC reguluje trzy sposoby zawarcia umowy:

– ofertę i jej przyjęcie

– negocjacje (wcześniej w KC nosiły nazwę rokowań)

– przetarg (występuje w dwóch odmianach – aukcji i przetargu w ścisłym słowa znaczeniu)

Nie można również wykluczyć dojścia do konsensu w inny sposób.

Wybór sposobu zawarcia umowy przez strony nie wyklucza zawarcia umowy w innym trybie. Strony mogą swobodnie przechodzić z jednego trybu zawarcia umowy do innego.

Przepisy art. 66-72 odnoszą się do wszystkich rodzajów umów:

– obligacyjnych (uzupełnione przez art. 384-396)

– umów rozporządzających z zakresu prawa rzeczowego

– umów z dziedziny prawa na dobach niematerialnych

– umów prawa spadkowego

– umów małżeńskiego prawa majątkowego

Mają także zastosowanie do umów powodujących powstanie stosunku prawnego, ale także do tych nakierowanych na zmianę lub ustanie stosunku prawnego.

Oceniając, czy doszło do zawarcia umowy, bierzemy pod uwagę te przepisy, które obowiązują w dacie składania oświadczeń woli.

Możliwość komentowania Wiarygodność kontrahenta została wyłączona

Poza tym, że sprawdzamy zdolność kontraktową i czy podmiot przy zawieraniu kontraktu jest prawidłowo reprezentowany, to coraz częściej sprawdzamy wiarygodność kontrahenta. Obejmuje ona nie tylko dane w KRS, ale również informacje zdobywane za pośrednictwem firm, które specjalizują się w gromadzeniu takich informacji o podmiotach. Takie firmy to najczęściej wywiadownie gospodarcze i świadczą usługi wywiadowni co do pozycji jaką kontrahent zajmuje w obrocie i wypłacalności.

Podstawowe znaczenie dla przejrzystości obrotu gospodarczego ma KRS, którego część stanowi rejestr przedsiębiorców. Oprócz tych oficjalnych rejestrów, mamy też rejestr dłużników niewypłacalnych – możemy tam sprawdzić informacje co do kondycji finansowej niektórych podmiotów, z którymi chcemy wchodzić w stosunki. Znaczenie mają też Biura Informacji Gospodarczej, utworzone na podstawie Ustawy o Udostępnianiu Informacji Gospodarczych. Zadaniem tych biur jest gromadzenie i udostępnianie informacji dotyczących wiarygodności płatniczej przedsiębiorców i konsumentów, a w szczególności danych o zwłoce w wykonaniu zobowiązań pieniężnych.

Możliwość komentowania Reprezentacja przy zawieraniu umów została wyłączona

W przypadku zawierania umów z osobami fizycznymi, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą, ta osoba reprezentuje siebie.

W przypadku przedsiębiorców, którzy są osobami prawnymi, organ właściwy do reprezentacji oraz sposób reprezentacji określa ustawa i statut i co do zasady zarówno organ jak i zasady reprezentacji podlegają ujawnieniu w KRS (co do zasady, dlatego że mamy takie osoby prawne, które nie są wpisywane do KRS-u). Jest pewna grupa podmiotów, którym ustawy przyznają osobowość prawną, a które nie są wpisywane do KRS-u (np. związki wyznaniowe) oraz osoby prawne, które powstają na podstawie przepisów o charakterze publicznoprawnym (np. związek międzygminny, instytucje kultury, itd.). One nie podlegają wpisowi, ale są osobami prawnymi.

Najprostsza jest sytuacja, gdy podmiot, z którym zawieramy umowę, widnieje w KRS-ie – jesteśmy w stanie sprawdzić, czy podmiot rzeczywiście istnieje, kto jest członkiem organu i jakie są zasady reprezentacji. Co do zasady, w spółkach kapitałowych przy zarządzie wieloosobowym reprezentacja jest łączna, to znaczy oświadczenie woli w imieniu spółki składa dwóch członków zarządu albo członek zarządu i prokurent. Umowa spółki, ewentualnie akt założycielski (w spółkach jednoosobowych), może przewidywać inny sposób reprezentacji. I tak umowa może przewidywać, że w wieloosobowym zarządzie każdy członek zarządu może samodzielnie reprezentować spółkę.

W KRS-ie podlegają ujawnieniu prokurenci. Wpis tego prokurenta do KRS-u powoduje to, że przedsiębiorca nie będzie mógł zasłaniać się tym, że osoba wpisana jako prokurent prokurentem już nie jest. Zawierając kontrakt, jesteśmy chronieni zasadą prawdziwości wpisu.

Pytanie o to, skąd mamy znać wyciąg z KRS. Takich wyciągów udziela Centralna Informacja o KRS – każdy może zwrócić się tam z wnioskiem i uzyska stosowny dokument dotyczący wpisu spółki do rejestru. Możemy sprawdzać dane dotyczące spółki także w wyszukiwarce Centralnej Informacji KRS umieszczonej na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości – albo podajemy tam nr KRS albo nazwę firmy spółki. Minusem tego jest brak informacji w wyszukiwarce o prokurentach. Przeglądanie tych danych jest bezpłatne, natomiast jeżeli chcemy mieć pełne dane spółki, to musimy się zwrócić do Centralnej Informacji o KRS, ale wtedy już jest to odpłatne.

Nie ma terminu ważności wyciągu, nie mamy jednak pewności, czy za pół roku ten wyciąg będzie aktualny – dane mogą ulec zmianie.

Osobę prawną reprezentuje organ. Gdy działa organ, to tak jakby działała sama osoba prawna. Organ działa nie w imieniu osoby, ale za osobę prawną.

Art. 39 odrębnie reguluje w kodeksie kwestię braku umocowania albo przekroczenie zakresu umocowania przez osobę lub osoby, które działały jako organ. W tym wypadku czynność prawna jest nieważna i taka czynność prawna nie może być konwalidowana. Co najwyżej będzie można domagać się zwrotu tego, co świadczono na rzecz tej osoby oraz naprawienia szkody, którą poniosła druga strona, zawierając umowę i nie wiedząc o braku umocowania – dochodzić tego możemy od tego fałszywego organu.

W przypadku pełnomocników konieczne jest okazanie pełnomocnictwa i poinformowanie, że ktoś działa jako pełnomocnik. Prokurenci – wyciąg z KRS.

Możliwość komentowania Wygaśnięcie pełnomocnictwa została wyłączona

Wygaśnięcie pełnomocnictwa następuje w następujących sytuacjach:

– przede wszystkim, dokonanie czynności przez pełnomocnika, do której był umocowany

– upływ terminu, na który pełnomocnictwo zostało udzielone

– ziszczenie się warunku wygasającego

Wygaśnięcie często będzie wiązało się z zakończeniem stosunku podstawowego.

Jeżeli pełnomocnictwo było w umowie o pracę, to wygasa z momentem wygaśnięcia umowy o pracę.

– śmierć lub ustanie bytu prawnego pełnomocnika

Co do zasady, podstawą do wygaśnięcia pełnomocnictwa jest śmierć mocodawcy – chyb, że w pełnomocnictwie jest zastrzeżone inaczej. W takim wypadku, jeżeli wyraźnie to przewidziano, to w takiej sytuacji pełnomocnik będzie reprezentował spadkobierców mocodawcy.

Wygaśnięcie pełnomocnictwa z jakichkolwiek przyczyn rodzi obowiązek zwrotu dokumentu pełnomocnictwa. Pełnomocnik jednak może się domagać odpisu dokumentu pełnomocnictwa z zaznaczeniem na odpisie, że pełnomocnictwo wygasło.

Zwrot dokumentu pełnomocnictwa ma zapobiegać przede wszystkim temu, aby były już pełnomocnik nie dokonywał czynności prawnych w imieniu mocodawcy.

Po co odpis dokumentu pełnomocnictwa? (art. 103, 104 KC) Z uwagi na ochronę pełnomocnika przed pociągnięciem do odpowiedzialności.

Jeśli pełnomocnik dokonuje po wygaśnięciu umocowania czynności prawnej w imieniu mocodawcy, to czynność taka jest ważna, chyba że druga strona o wygaśnięciu umocowania wiedziała lub z łatwością mogła się dowiedzieć.

Kto może wiedzieć o pierwotnym umocowaniu? Przede wszystkim starzy klienci, z którymi mocodawca zawierał stosunki. Należy informować stałych klientów o odwoływaniu dotychczasowego pełnomocnika.

Musimy zwrócić uwagę na tzw. zdolność kontraktową (zdolność zawierania umów). Musimy ustalić, czy strona, która chce zawrzeć z nami umowę, ma w ogóle zdolność kontraktową – czyli czy może być podmiotem praw i obowiązków wynikających z umowy. Zdolność kontraktowa to wycinek zdolności do czynności prawnej.

Nas interesuje, czy strona jest podmiotem prawa.

Jakie mamy podmioty prawa (art. 33¹ KC):

– osoby fizyczne

– osoby prawne

– niepełne osoby prawne – takimi w naszym systemie prawnym są przede wszystkim handlowe spółki osobowe, spółki w organizacji, oddziały zagranicznych ubezpieczycieli

Jeżeli chodzi o osoby prawne, to w naszym systemie prawnym nie ma znaczenia, czy dana umowa mieści się w przedmiocie działalności osoby prawnej.

Możliwość komentowania Odwołanie umocowania została wyłączona

Odwołanie pełnomocnictwa jest jednostronnym oświadczeniem woli mocodawcy skierowanym do pełnomocnika i jest skuteczne wtedy, gdy doszło do pełnomocnika w taki sposób, że mógł zapoznać się z jego treścią. Nie ma zastrzeżonej żadnej formy, nawet gdyby taka forma była konieczna do udzielenia pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie. Jest ono stosunkiem opartym na zasadzie zaufania. Stąd zasada odwołalności pełnomocnictwa w każdym czasie.

Wyjątek – art. 101 paragraf 1 KC. Mocodawca może zrzec się z góry uprawnienia do odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku wewnętrznego, będącego podstawą pełnomocnictwa.

Trzeba pamiętać jednak o tym, że udzielenie pełnomocnictwa nigdy nie powoduje wyłączenia możliwości działania samego mocodawcy.

Możliwość komentowania Działanie bez umocowania lub z przekroczeniem umocowania została wyłączona

Osoba, która działa jako pełnomocnik, nie mając do tego umocowania, lub dokonując czynności, które nie mieszczą się w zakresie umocowania, nazywana jest rzekomym pełnomocnikiem i określana jest mianem falsus procurator.

Czynność takiego rzekomego pełnomocnika nie wywołuje bezpośrednich skutków dla reprezentowanego. Taki wniosek wynika a contrario z art. 95 paragraf 2 KC. Nie skutkuje również w sferze praw i obowiązków pełnomocnika, bo ujawnił, że działa nie we własnym imieniu, a w imieniu osoby trzeciej.

Zgodnie z art. 103 KC ważność umowy, która została zawarta przez rzekomego pełnomocnika, może być uzależniona od jej potwierdzenia przez osobę, w imieniu której taka umowa została zawarta. Do czasu potwierdzenia mamy do czynienia z bezskutecznością zawieszoną. W momencie, gdy mocodawca potwierdzi taką umowę, umowa taka staje się skuteczna i ważna. Brak potwierdzenia powoduje, że taka czynność jest bezwzględnie nieważna.

Jeżeli umowa nie zostanie potwierdzona przez mocodawcę, to rzekomy pełnomocnik ma obowiązek do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy. Ma również obowiązek naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę, nie wiedząc o braku umocowania. Obowiązek odszkodowawczy ogranicza się do tzw. ujemnego interesu umowy. Nie wchodzą w to ewentualnie ewentualne zyski strony.

Co do zasady, jednostronna czynność prawna rzekomego pełnomocnika jest bezwzględnie nieważna. Jeżeli jednak druga strona zgodziła się na działanie pełnomocnika bez umocowania, to w takim wypadku znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy o zastosowaniu umowy i mocodawca może potwierdzić tą czynność.

Możliwość komentowania Rodzaje pełnomocnictwa została wyłączona

Ze względu na zakres umocowania wyróżniamy następujące rodzaje pełnomocnictw:

– pełnomocnictwo ogólne – obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu, np. zarządzanie nieruchomościami lokalowymi w nieruchomości, która należy do mocodawcy

– pełnomocnictwo rodzajowe – obejmuje umocowanie do wykonywania określonego rodzaju czynności prawnych, np. do zawierania umów sprzedaży czy do składania oświadczeń woli w procedurze zawierania umów, w których uczestnicy mocodawca

– pełnomocnictwo szczególne – obejmuje umocowanie do konkretnej czynności prawnej

Do udzielenia poszczególnych rodzajów pełnomocnictwa znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące czynności prawnych (art. 99 paragraf 1 KC).

Pełnomocnictwo rodzajowe powinno określać rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem oraz jej przedmiot.

Możliwość komentowania Substytucja została wyłączona

Substytucja to możliwość udzielenia dalszych pełnomocnictw. Art. 106 KC przewiduje możliwość udzielenia dalszych pełnomocnictw w wypadkach, gdy takie uprawnienie wynika:

– z treści pełnomocnictwa

– z ustawy

– ze stosunku podstawowego

Mocodawca może ustanowić dla siebie więcej niż jednego pełnomocnika. W przypadku ustanowienia kilku pełnomocników, każdy z nich może działać samodzielnie, chyba że co innego wynika z treści pełnomocnictwa.

Pełnomocnik, co do zasady, nie może dokonywać czynności prawnej z samym sobą (art. 108 KC). Są wyjątki od tej zasady – pełnomocnik może być stroną czynności prawnej w sytuacji, gdy jest to dopuszczone na podstawie treści pełnomocnictwa, albo ze względu na treść czynności prawnej wyłączona jest możliwość naruszania interesów mocodawcy. Ta konstrukcja jest często wykorzystywana zwłaszcza w praktyce notarialnej.

Przepis art. 108 KC odpowiednio znajduje zastosowanie do czynności prawnych, których jedna i druga strona miałaby być reprezentowana przez tego samego pełnomocnika.

Możliwość komentowania Pełnomocnictwo domniemane została wyłączona

Zgodnie z art. 97 KC, osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności, poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. I tak np., przychodząc do sklepu spożywczego, nikt nie pyta, czy pani za ladą jest właścicielką sklepu i może nam coś sprzedać.