Dopóki nie ma zabezpieczenia
Zabezpieczenie nie przysługuje kontrahentowi, który o złym stanie finansowym drugiego wiedział w chwili zawarcia umowy.
Można stosować zabezpieczenia majątkowe, np. weksel gwarantowany, zastaw.
Art. 490 KC – powstrzymanie się od spełnienia świadczenia przez jednego kontrahenta, gdy spełnienie świadczenia przez drugiego jest niepewne.
„Zły stan majątkowy” – to pojęcie jest szersze, niż „niewypłacalność”.
Uprawnienie do powstrzymywania się od spełnienia świadczenia jest również zawarte w Europejskim Prawie Kontraktów.
Uczestnicy wykonania zobowiązania:
– kontrahenci
– strony umowy
Dłużnik działa na rzecz wierzyciela. Obie role występują w umowach wzajemnych.
Wykonanie zobowiązania – uzyskanie świadczenia przez wierzyciela.
Dłużnik nie ma obowiązku osobistego świadczenia – o tym decyduje sam.
Korzystając z pomocy innych osób przy wykonywaniu zobowiązania dłużnik działa na własne ryzyko.
Art. 474 KC – chroni interesy wierzyciela – to nie on ponosi ryzyko, posługując się osobami trzecimi. Wierzyciel ma roszczenia do dłużnika, osoby trzecie (podwykonawcy) nie mają zobowiązań.
Wierzyciel nie może nie przyjąć świadczenia od osoby trzeciej, jeżeli działa ona w imieniu dłużnika.
Art. 3562 KC – nie może odmówić, gdy osoba trzecia działa bez zgody.
Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy wierzytelność nie jest wymagalna z treści kontraktu, z ustawy lub ze świadczenia.
Wymagalność z treści kontraktu: wierzyciel spełnia osobiście lub przez przedsiębiorstwo.
Z ustawy wynika czasami świadczenie osobiste, np. umowa zlecenie.
Art. 738 – przyjmujący wykonuje zlecenie osobiście. W wyjątkowych okolicznościach świadczenie może wykonać osoba trzecia (substytut), gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju.
Art. 6471 KC – wykonanie w umowach o roboty budowlane. Jeśli strony nie określiły zakresu robót podwykonawców, to zobowiązuje się do tego sam wykonawca. Wszystkie umowy z podwykonawcami zawierane są za zgodą inwestora.
Świadczenie osobiste – wynika z natury świadczenia, np. zdolność konkretnej osoby (np. eksperta w jakichś sprawach).
Europejskie Prawo Kontraktów dopuszcza posłużenie się przy wykonaniu osobą trzecią, jeżeli kontrakt nie wymaga świadczenia osobistego.
Do przyjęcia świadczenia uprawniony jest wierzyciel, może on również upoważnić innych. Może to również wynikać z przepisów prawa – w postępowaniu upadłościowym.
Spełnienie świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej (nie-wierzyciela) nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania.
Brak uprawnienia – może być cofnięty przez późniejsze przyjęcie zobowiązania przez wierzyciela.
1) Ochrona dłużnika – do rąk osoby nieuprawnionej. Wówczas zgłasza się umocowana osoba, która pokazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela
2) Ochrona dłużnika (art. 512 KC) – wierzyciel zbył swoją wierzytelność – dopóki dłużnik nie został zawiadomiony o tej cesji wierzytelności, zwalnia się ze zobowiązania świadczenia do rąk wierzyciela
3) Ochrona dłużnika, spóźnienie – świadectwo do rąk pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło – dłużnika chroni to, że wcześniej ten osobnik miał pełnomocnictwo i dłużnik nie wiedział o braku pełnomocnictwo.