Umowa – zgodne co do treści oświadczenie woli co najmniej dwóch stron, zmierzających do nawiązania stosunku prawnego lub jego przekształcenia (zmiany), a także do rozwiązania.

Samo pojęcie kontraktu nie jest zdefiniowane w naszym systemie prawa. Kontrakt to umowa, w doktrynie przedmiotu to pojęcie kontraktu weszło do słownika pojęć. Tych dwóch pojęć można używać zamiennie.

Podstawowe znaczenie, z punktu widzenia źródeł prawa, ma KC. Ostatnia zmiana – Dz. U. z 2010 r…

KC nie reguluje całokształtu problematyki umów lub kontraktów. Przede wszystkim, w KC kluczową instytucją jest pojęcie czynności prawnej. Dopiero w ramach tych czynności wyróżniamy umowy lub kontraktu.

Pojęcie czynności prawnej mamy w części ogólnej prawa cywilnego (część 1 KC). Dział 1 zawiera wszystkie przepisy dot. czynności prawnej, dopiero w 2 ujęto zawarcie umowy, przy czym te przepisy trzeba odczytywać z przepisami dotyczącymi formy, wad oświadczenia woli, warunku / terminu przedstawicielstwa i innymi przepisami odnoszącymi się do prawa umów.

Podstawowe znaczenie w prawie umów ma prawo zobowiązań (3 księga KC).

– zobowiązania część ogólna

– zobowiązania część szczególna

Część ogólna:

– generalnie przepisy dot. zobowiązań

Część szczególna:

– uregulowane są poszczególne umowy (umowy nazwane)

Poza KC mamy szereg regulacji dotyczących poszczególnych typów kontraktów, np. prawo autorskie, prawo własności przemysłowej, prawo przewozowe.

Często zdarza się tak, że jakaś umowa jest uregulowana w KC, ale jest doprecyzowana w aktach prawnych poza KC, np. w przypadku umowy przewozowej. Trzeba jednak pamiętać, że KC reguluje wszystkie stosunki w obrocie prywatnoprawnym.

Zarówno przepisy KC, jak i przepisy aktów pozakodeksowych dotyczących kontraktów, odnoszą się także do stosunków pomiędzy przedsiębiorcami albo pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami.

KC na użytek prawa prywatnego w art. 22 ¹ definiuje pojęcie konsumenta – za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej nie związanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Art. 43¹ KC definiuje, na użytek prawa prywatnego, pojęcie przedsiębiorcy (reguluje to również prawo publiczne, ale na użytek prawa publicznego, znajdują się również definicje).

Na użytek prawa prywatnego przedsiębiorca to:

– Kryterium podmiotowe: przedsiębiorca to osoba fizyczna, osoba prawna czy też jednostka organizacyjna, która co prawda nie ma osobowości prawnej, le której przepis szczególny przyznaje zdolność prawną, oraz niepełna (ułomna) osoba prawna

– Kryterium przedmiotowe: taki podmiot, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową

Humanistyczna koncepcja prawa prywatnego – zasada jedności prawa cywilnego (od 1964 r.) – KC reguluje stosunki zarówno z obrotu powszechnego jak i między przedsiębiorcami.

KC reguluje:

– stosunki powszechne

– z udziałem konsumentów

– profesjonalne

Art. 43² – przedsiębiorcy działają pod firmą

Art. 66² – możliwość odwołania oferty między przedsiębiorcami

Art. 68² – milczące zawarcie umowy

Art. 77¹ – potwierdzenie umowy zawartej bez zachowania formy pisemnej

Art. 118 przewiduje krótsze terminy przedawnienia (trzyletni termin)

Art. 355 par. 2 – podwyższona miara staranności – podmioty są przygotowane profesjonalnie do wykonywania działalności

Poza KC istnieją inne normy.

Art. 2 KSH nakazuje odpowiednio stosować przepisy KC do stosunku spółki, jeśli natura spółki tego wymaga. Jeśli nie ma wymagań co do natury, przepisy KC stosuje się wprost.