Możliwość komentowania Spółka jawna została wyłączona

Spółka jawna:

Definicja w art. 22

Spółką jawną jest taka spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka.

Jednocześnie odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki -> odpowiedzialność osobista, nieograniczona i solidarna.

Art. 31 – odpowiedzialność ma charakter subsydiarny (posiłkowy).

Spółka jawna może prowadzić przedsiębiorstwo (następuje ograniczenie celu działalności spółki).

Jest to działalność wykonywana we własnym imieniu i na własne ryzyko. Korzyści w postaci pieniądza.

Działalność stała (z zamiarem stałego wykonywania) i zorganizowana (w oparciu o przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym).

Nie można zawiązywać spółki jawnej w celach okazjonalnych, dla dokonania jednej transakcji.

Etapy powstawania spółki jawnej:

1. Zawarcie umowy

2. Wpis do KRS

Według art. 25 umowa spółki jawnej powinna określać:

– firmę i siedzibę spółki

– przedmiot działalności spółki

– określenie wkładów wnoszonych przez wspólnika, ich wartość

– czas trwania spółki (jeżeli ma być to czas oznaczony)

Art. 24 – firma spółki jawnej powinna zawierać nazwisko / firmę co najmniej jednego wspólnika oraz dodatek “Spółka jawna”.

Siedzibą spółki jest miejscowość (według przepisów KC siedzibą spółki osobowej jest miejscowość).

W umowie spółki występuje tylko miejscowość.

Adres spółki jest zgłaszany do sądu rejestrowego. Właściwość sądu w sprawach cywilnych.

Określenie przedmiotu działalności spółki -> konkretyzacja celu, dla którego spółka jest zawarta

(Prosta Klasyfikacja Działalności – PKD ß KSH nie odwołuje się do PKD, ale wniosek do KRS musi już zawierać PKD)

Określenie wkładów każdego ze wspólników oraz określenie ich wartości. Każdy wspólnik musi wnieść do spółki wkład, ale ponieważ jest to spółka osobowa, nie ma wymogów kapitałowych. Może to być np. praca i usługi świadczone na rzecz spółki. Trzeba określić wartość wkładu.

-> wkłady kapitałowe – prawa o charakterze majątkowym, prawa względne – wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych (np. prawa autorskie), oddanie środków do używania w spółce.

-> wkłady niekapitałowe – praca i usługi

Trzeba określić wartość wkładów zarówno kapitałowych jak i niekapitałowych.

Wycena wkładów jest dokonywana przez samych wspólników.

Art. 48 – w razie wątpliwości przyjmuje się, że wkłady wspólników są równe.

W większości spółki jawne zawierane są na czas nieokreślony.

W umowie spółki mogą znaleźć się postanowienia dotyczące reprezentacji spółki i rozliczeń na wypadek wystąpienia ze spółki.

Spółka jawna -> umowa w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zgłoszenie do rejestru sądowego. KSH nie przewiduje szczególnego terminu.

Powinna zostać zarejestrowana do 7 dni po zawarciu umowy. Obowiązują przepisy Ustawy o KRS. Na urzędowym formularzu. Powinna zostać opłacona (formularz).

Niewypełnienie wniosku na formularzu lub brak opłaty skutkują zwrotem wniosku bez wezwania do uzupełnienia braków.

Formularze znajdują się na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości.

800 zł – wpis do rejestru

500 zł – ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

W terminie tygodnia od zwrotu można powtórnie złożyć wniosek -> termin złożenia wniosku jest terminem pierwszym.

Wpis ma charakter konstytutywny – spółka powstaje w momencie wpisu do rejestru.

Wniosek składają wspólnicy. Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek złożyć wniosek o wpis do rejestru.

Możliwość komentowania Handlowe spółki osobowe została wyłączona

Handlowe spółki osobowe:

Zdolność prawna wszystkich handlowych spółek osobowych – art. 8

Podmioty prawa odrębne od wspólników.

W obrocie występują pod firmą.

Mogą nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

Spółka ma status przedsiębiorcy w rozumieniu KC, Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Nie mają statusu przedsiębiorcy wspólnicy w spółkach osobowych.

Spółka prowadzi działalność zawsze pod firmą.

Przedsiębiorstwo [należy do] spółki a nie wspólników.

Art. 9 – do zmiany umowy potrzebna jest zgoda wszystkich stron umowy, dopuszczono jednak możliwość innego uregulowania tej kwestii w umowie spółki. Dopuszczalne jest postanowienie o zmianie umowy spółki inaczej niż za zgodą wszystkich stron.

Art. 10 – dopuszcza się zbywanie członkostwa w handlowych spółkach osobowych po spełnieniu kilku przesłanek:

– umowa spółki przewiduje / dopuszcza możliwość zbywania takiego członkostwa

– wymaga, aby na dokonanie takiego zbycia pozostali wspólnicy wyrazili zgodę – musi to być zgoda pisemna (w umowie spółki wymóg zgody wszystkich wspólników może być złagodzony).

Szczególny przypadek odpowiedzialności – kumulatywne przystąpienie -> zbywca udziału dalej odpowiada za zobowiązania (do czasu ustąpienia ze spółki). Nabywca odpowiada za zobowiązania powstałe zarówno przed jak i po przystąpieniu do spółki. Wierzyciel może się domagać od zbywcy i nabywcy.

W spółce komandytowo-akcyjnej wyjątkowo odpowiedzialność ta znajdzie zastosowanie do komplementariuszy (nie do akcjonariuszy).

Możliwość komentowania Spółka handlowa została wyłączona

Spółka handlowa:

– określenie celu, dla którego jest zawiązywana

– zobowiązanie się wspólników do wniesienia wkładów

Umowa spółki może przewidywać inny sposób współdziałania.

Umowa spółki handlowej -> nie dotyczy spółki akcyjnej i komandytowo-akcyjnej – tam normatywnie nie pojawia się ten termin.

Spółka akcyjna i komandytowo-akcyjna -> statut – zasady funkcjonowania ii ustrój spółki

Spółka jednoosobowa -> spółka kapitałowa, wszystkie udziały należą do jednego akcjonariusza / udziałowca (spółka akcyjna, spółka z o. o.)

Niedopuszczalne jest tworzenie jednoosobowych spółek osobowych.

Jeżeli w trakcie działania spółka osobowa stanie się spółką jednoosobową, powoduje to rozwiązanie spółki.

Spółka partnerska – może funkcjonować do 1 roku z jednym wspólnikiem.

W takiej spółce jednoosobowej nie ma umowy.

Akt założycielski -> spółka z o. o.

Statut -> spółka akcyjna

Wszystkie uprawnienia – 1 osoba.

Stosunek dominacji i zależności.

Spółka publiczna -> akcje zostały zdematerializowane i dopuszczone do obrotu publicznego.

Głos oddany -> za, przeciw, wstrzymujące (wliczane przy liczeniu większości).

Bezwzględna większość głosów – więcej niż połowa głosów oddanych.

np. 20 wspólników:

7 za, 4 przeciw, 5 wstrzymało się, 4 nie głosowało (tych co nie głosowali nie bierze się pod uwagę)

7/16 -> uchwała nie przeszła

Możliwość komentowania Zasady podejmowania działalności gospodarczej została wyłączona

Zasady podejmowania działalności gospodarczej:

– Ustawa z 2.07.2004 o swobodzie działalności gospodarczej, Art. 4 Ustawy -> przedsiębiorca jest osobą fizyczną, osobą prawną, jednostka organizacyjna nie ma osobowości prawnej, ale zdolność prawną wykonywania działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własne ryzyko

Art. 2 Ustawy -> działalność gospodarcza – zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Potencjalnie może przynosić zyski -> działalność zarobkowa.

Zorganizowana – przedsiębiorca nadał temu ramy prawne.

Ciągła – z zamiarem stałego prowadzenia działalności.

W ustawie również -> działalność zawodowa jako działalność gospodarcza.

Art. 3 Ustawy – wyłączenia w zakresie wykonywania ustawy:

– działalność wytwórcza w rolnictwie, w zakresie upraw, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego, wynajmowania przez rolników pokoi, wydawanie posiłków i innych usług związanych z pobytem turystów (agroturystyka)

Art. 14 – przedsiębiorca może podjąć działalność w momencie zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, rejestru.

Obowiązuje konstytucyjna zasada wolności gospodarczej. Art. 6 – wolne dla każdego, na równych prawach, z zachowaniem przepisów. Nie jest to jednak zasada nieograniczona.

Ograniczenia działalności gospodarczej:

– np. handel bronią, materiałami wybuchowymi, itp.

Państwo musi ingerować ze względu na interes ogólny.

Ograniczenia zawarte w Ustawie:

1) działalność koncesjonowana – Art. 46 Ust.

– poszukiwanie lub rozpoznanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin

– bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub roztworów w górotworze (działalność związana z górnictwem)

– wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz technologiami i wyrobami związanymi z wojskiem

– wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, obrót paliwami i energią

– ochrona osób i mienia

– rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

– przewozy lotnicze

Odrębne regulacje prawne – np. dotyczące uzyskiwania takich koncesji

Nowe koncesje – państwo -> bezpieczeństwo państwa i interes publiczny

2) działalność regulowana – w myśl odrębnych przepisów niż Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, odmienny, dodatkowy wpis oprócz rejestru przedsiębiorców. Wpis do [rejestru?] działalności regulowanej.

Na poziomie wpisu nie ma kontroli, czy działalność spełnia wymagania przewidziane w odrębnej ustawie.

3) działalność wymagająca zezwoleń

Konieczność uzyskania zezwoleń lub licencji na prowadzenie określonej działalności. Art. 75 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – np. sprzedaż i obrót napojami alkoholowymi.

Art. 14 ust. 1 Ustawy – przedsiębiorca może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku do Ewidencji Działalności Gospodarczej po wpisie do rejestru przedsiębiorców (KRS).

Ewidencja  działalności – przedsiębiorcy, którzy mają status osoby fizycznej.

Reszta – KRS.

Wyjątek -> spółka kapitałowa w organizacji, może podjąć działalność przed dokonaniem wpisu do rejestru.

Art. 23 Ustawy – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Prowadzi ją Ministerstwo Gospodarki.

Osoba fizyczna – rejestr. Udostępnianie informacji o przedsiębiorcach a także innych podmiotach, jeżeli wskazuje na to ustawa.

Ewidencja działalności gospodarczej -> do marca 2009 gmina, przedsiębiorca będący osobą fizyczną. Od marca 2009 Centralna Ewidencja -> Minister.

Możliwe składanie wniosków drogą elektroniczną.

W wersji elektronicznej również możliwe -> gmina -> gmina w formie elektronicznej przesyła do Centralnej Ewidencji. Ewidencja ta ma charakter jawny.

Do końca 2011 roku -> przepisanie (z urzędu) do Centralnej Ewidencji.

Ustawa o KRS z 20.08.1997 roku -> weszła w życie w styczniu 2001.

KRS – krajowy rejestr sądowy, prowadzony w systemie centralnym wykaz danych podmiotów, które występują w obrocie i podlegają obowiązkowemu wpisowi do tego rejestru. Jest to jeden rejestr, centralny.

Zastąpił on w 2001 roku inne rejestry.

Założenie Ustawy -> wszystkie podmioty występujące w obrocie miały być tam wpisane. Zasady kompletności nie udało się zrealizować. np. nie są wpisane do KRS’u związki gminne, kościoły, uczelnie wyższe, instytucje kultury.

KRS składa się z 3 rejestrów:

1) Rejestr przedsiębiorców

2) Rejestr stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

3) Rejestr dłużników niewypłacalnych

KRS prowadzą sądy gospodarcze rejonowe. Zwykle obejmują teren województwa. W województwie śląskim są 4. Ministerstwo Sprawiedliwości może zadecydować, czy będzie ich więcej.

Wpis i kontrola wpisów:

Obok KRS działa Centralna Informacja KRS. Zajmuje się ona prowadzeniem zbioru elektronicznego katalogu dokumentów spółek, udzielaniem informacji z rejestru, tworzeniem i rejestracją.

Zaświadczenia, wyciągi, odpisy, informacje z KRS.

Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo do dostępu do tych danych.

Nie trzeba wykazywać interesu co do uzyskania danej informacji, wyciągu, itd.

Wyjątki -> Rejestr dłużników

Każdy ma prawo do wglądu do dokumentów rejestrowych. Prowadzony jest elektroniczny katalog dokumentów spółek.

Art. 8A Ustawy o KRS wymienia te dokumenty (teksty jednolite).

Każdy zainteresowany ma prawo do kopii tych dokumentów.

Centralna Informacja o KRS bezpłatnie udostępnia informacje na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości o podmiotach wpisanych do rejestru. Nazwa firmy, nr KRS, nr NIP, siedziba przedsiębiorcy, organ uprawniony do reprezentacji.

Rejestr 2 – informuje, że dana organizacja otrzymała status organizacji pożytku publicznego.

Dane aktualizowane są raz w tygodniu.

Wpis do KRS -> określone domniemania:

– dane wpisane do rejestru są danymi wpisanymi do rejestru

– podmiot, który jest wpisany do rejestru nie może wobec osób trzecich znajdujących się w dobrej wierze zasłaniać się zarzutami, że wpis nie jest zgodny z faktycznym stanem rzeczy

– każdy podmiot ma 7 dni na wpis lub zmianę informacji (np. wpis nowych członków zarządu)

Art. 17 Ustawy o KRS – dane niezgodne ze zgłoszeniem, dane nieobjęte wnioskiem -> sąd wpisał przez pomyłkę. Nie można się tym zasłaniać, jeżeli przedsiębiorca nie zgłosił się, żeby to zmienić.

Podmiot rejestrowany ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane zgłoszeniem niewłaściwych danych, jeśli takie wpisane są na jego wniosek.

1. Skutki prawne:

– wpisy deklaratoryjne – potwierdzające fakt

– wpisy konstytutywne – skutki prawne powstają z momentem wpisu

Gdy przepis wyraźnie do przew. -> wpis konstytutywny.

(wpisy, na podstawie których powstaje podmiot -> wszystkie wpisy spółek prawa handlowego -> powołujące je to wpisy konstytutywne; podwyższenie kapitału zakładowego)

2. Wpisy:

1) charakter pozytywny – nowa informacja do rejestru

2) charakter negatywny – wpisy wykreślające

3. Wpisy dokonywane:

1) na wniosek

2) z urzędu (np. wpis o ogłoszeniu upadłości)

Zasadą jest, że wpisy dokonywane są na wniosek.

4. Wpisy:

1) obowiązkowe

2) fakultatywne – takie wnioski bardzo rzadko się pojawiają, wniosek o wpis o majątkowych stosunkach małżeńskich – wspólnicy handlowych spółek osobowych

Postępowanie o wpis do KRS to postępowanie szczególne.

Wszystkie wnioski o wpis składane są na urzędowych formularzach. Dostępne są one na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości.

Wniosek od razu podlega opłacie:

– handlowe spółki osobowe – 800 zł

– spółki kapitałowe – 1500 zł

Wniosek z załącznikami + dowód opłaty sądowej za wpis + opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Wniosek nieprawidłowo opłacony czy nie na urzędowym formularzu -> zwrot wniosku ze wskazaniem braku. W terminie 7 dni od zwrotu – poprawki -> wtedy przyjmuje się, że z 1-szym terminem.

Zwrotowi podlega także wniosek nieprawidłowo wypełniony.

Po dokonaniu badania formularzowego -> badanie materialne wniosku – art. 23. Sąd bada, czy dołączone dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd Rejestrowy może badać, czy dane zgłoszone do rejestru są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.

Do rejestru przedsiębiorców wpisuje się (art. 36):

– wszystkie spółki handlowe

– europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

– spółka europejska

– spółdzielnie, spółdzielnie europejskie

– przedsiębiorstwa państwowe

– jednostki badawczo-rozwojowe

– towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych

– inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają wpisowi do rejestru stowarzyszeń…

– oddziały przedsiębiorstw zagranicznych

Rozporządzenie wykonawcze do ustawy -> Rozporządzenie w sprawie szczegółowego prowadzenia rejestrów.

Kodeks Spółek Handlowych przewiduje przy każdym podmiocie, co jest konieczne we wniosku.

Fundacja, która z założenia ma na celu działalność non-profit -> rejestr stowarzyszeń. Jeśli prowadzi działalność gospodarczą, podlega również drugiemu wpisowi -> do rejestru przedsiębiorców.

Rejestr stowarzyszeń:

– stowarzyszenia

– inne organizacje społeczne i zawodowe

– fundacje

– publiczne zakłady opieki zdrowotnej

– informacje o uzyskaniu statusu organizacji pożytku publicznego

Wpisy do rejestru stowarzyszeń nie podlegają obowiązkowemu ogłoszeniu w Monitorze.

Rejestr dłużników niewypłacalnych:

– osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, jeżeli została ogłoszona ich upadłość lub jeżeli wniosek został prawomocnie oddalony – bo przedsiębiorca nie ma środków na postępowanie upadłościowe (wpisywany z urzędu)

– umorzono egzekucję z braku środków na postępowanie

– wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy całym majątkiem ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli ogłoszono jej upadłość lub wniosek został odrzucony (z braku środków)

– dłużnicy, którzy zostali zmuszeni do ujawnienia majątku

– osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa do prowadzenia działalności czy prawa do bycia członkiem zarządu, pełnomocnikiem w przedsiębiorstwie państwowym, spółce handlowej, spółdzielni

– osoby, które zalegają z alimentami

Nie podlegają one ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

W przypadku wykreślenia dane nie są w ogóle ujawniane.

Dział IV Rejestru Przedsiębiorców – dane dotyczące zaległości ZUS, podatkowych, upadłości, egzekucje. Nie są objęte domniemaniem prawdziwości.

KSH – 2000 r. Od 01.01.2001 r.

Zastąpił Kodeks Handlowy z 1934 roku.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. 1996 rok – początek prac nad projektem.

Nawiązuje do rozwiązań Kodeksu Handlowego. Spełnia zasadę kontynuacji.

Dostosowany do regulacji unijnych.

Obejmuje 631 artykułów.

Wchodził w życie wraz z dwoma innymi aktami prawnymi (Prawo działalności gospodarczej, Ustawa o KRS).

Nowe spółki – spółka partnerska i spółka komandytowo-akcyjna.

Łączenie, podział, przekształcenie spółek handlowych – szczegółowa regulacja.

KSH zawiera też przepisy karne.

Art. 2 KSH – w sprawach nieuregulowanych w KSH zastosowanie znajdują przepisy KC (lex specialis w stosunku do KC)

Ograniczona autonomia w stosunku do regulacji prawa handlowego. Właściwość, natura stosunku spółki, przepisy KC należy stosować odpowiednio.

Możliwość komentowania Przedsiębiorca w rozumieniu KC została wyłączona

Przedsiębiorca w rozumieniu KC:

Pojęcie przedsiębiorcy zostało zdefiniowane w kilkunastu aktach prawnych.

Prawo administracyjne -> pojęcie przedsiębiorcy – Ustawa o swobodzie gospodarczej z 2004 roku.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Prawo publiczne – normy regulujące stosunki między państwem a obywatelem.

Prawo prywatne – jego częścią jest prawo cywilne i prawo handlowe.

W 2003 roku do KC dodano definicję przedsiębiorcy – Art. 43¹ KC. Wprowadzono również firmę i prokurę.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna (ułomna osoba prawna), która nie ma osobowości prawnej, ale przepis przyznaje jej zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zarobkową.

Kryterium podmiotowe:
– osoba fizyczna, osoba prawna, niepełna osoba prawna

– spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą

– zakłady budżetowe nie mają osobowości prawnej ani zdolności prawnej, nie mają zatem statusu przedsiębiorcy (pozew -> gmina, gdyż ma podmiotowość prawną)

Kryteria przedmiotowe / rzeczowe:

– działalność gospodarcza lub zarobkowa -> nie została zdefiniowana w KC, ale w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność zarobkowa polega na działalności handlowej, usługowej, wytwórczej, budowlanej, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin.

Art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własne ryzyko.

– istotne jest, czy działalność może generować zysk wyrażony w pieniądzu (nieważne, czy faktycznie go przynosi).

– nie jest działalnością gospodarczą zawarcie umowy przez pracownika.

– działalnością gospodarczą jest działalność zorganizowana i stała (zespół skł. majątkowych -> przedsiębiorstwo).

– zamiar osoby do prowadzenia tej działalności w sposób stały (przedsiębiorcą nie jest osoba, która okazjonalnie świadczy usługi)

– nie ma znaczenia dla statusu przedsiębiorcy, czy jest się zarejestrowanym czy nie

KC nie wspomina w ogóle o rejestracji przedsiębiorcy, Ustawa nakłada jednak obowiązek dokonania zgłoszenia do rejestru:

– Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEDG)

– Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Przedsiębiorca może zacząć działać, gdy dokona wpisu do rejestru – nie przesądza to jednak o jego statucie.

-> Działalność zarobkowa – działalność polegająca na wykonywaniu wolnych zawodów (w polskim prawie nie zdefiniowano pojęcia “wolny zawód”), definicja poprzez cechy, np.: zawody prawnicze, lekarze, farmaceuci, architekci, inżynierowie budownictwa, tłumacze przysięgli

– żeby je wykonywać, trzeba mieć określone kwalifikacje zawodowe (studia wyższe + dodatkowe egzaminy)

– związane z określonym ryzykiem – wyrządzenie szkody określonym osobom -> ryzyko

– obowiązek ustawowy ubezpieczenia OC

– wejście do korporacji

– występują samorządy zawodowe (określone obowiązki nałożone na samorządy zawodowe -> najwyższe standardy świadczenia usług, obowiązek dokształcania i przygotowywania zasad wykonywania zawodu -> zasady etyki zawodowej i sądy dyscyplinarne)

Od roku 2001 osoby wykonujące wolny zawód są traktowane jako przedsiębiorcy -> mają status przedsiębiorcy.

Firma – w 2003 roku uregulował ją KC.

Kodeks Handlowy – 1934 r. -> wcześniej.

Zmiana: do roku 2003 firmę miały tylko spółki prawa handlowego.

Firma to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca (przepisy prawa cywilnego).

Firma związana jest z przedsiębiorcą, a nie przedsiębiorstwem!

Najpierw należy określić elementy firmy:

a) obligatoryjne

b) fakultatywne (dodatkowe elementy, mogą się pojawić, ale nie muszą)

Firma osoby fizycznej:

Obowiązkowo: imię i nazwisko

Fakultatywnie: pseudonim, rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej, miejsce wykonywania działalności, źródła zaopatrzenia

Firma osoby prawnej:

Obowiązkowo: nazwa firmy, forma organizacyjno-prawna (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)

Fakultatywne: rodzaj wykonywanej działalności, miejsce, źródła zaopatrzenia, nazwisko osoby fizycznej związanej z powstaniem czy działalnością osoby prawnej (osoba fizyczna musi wyrazić na to zgodę)

Firma niepełnej osoby prawnej – kodeks nie wprowadza szczególnych postanowień, KSH szczegółowo mówi, jak ta firma ma być dobierana.

Odróżnienie między firmą a nazwą przedsiębiorstwa:

Kwiaciarnia “Krokusik” – nazwa przedsiębiorstwa

Janina Kowalska – firma osoby fizycznej

Firmy nie można zbyć, można zbyć nazwę przedsiębiorstwa. Nazwa i firma mogą się pokrywać.

Firma a znaki towarowe:

Firma – ochrona w KC, nazwa

Znaki towarowe – rozpisanie graficzne nazwy, zarejestrowane

Jeżeli nie jest to zarejestrowane -> Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

KC przewiduje określone zasady dobierania firmy:

– zasada prawdziwości – firma nie może wprowadzać w błąd osób trzecich wchodzących z nią w stosunki, ani w stosunku do formy prawnej, ani innych elementów (np. nazwanie kwiaciarni piekarnią)

– zasada wyłączności – firma ma się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców działających na rynku

Rynek (Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów) – rynek towarów i usług, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę, właściwości są uznawane przez nabywców za substytuty isą oferowane na obszarze, gdzie panują:

– przedmiotowe kryteria

– terytorialne kryteria

– zasada jawności firmy – przedsiębiorstwo ma nie tylko prawo do firmy, ale i do posługiwania się firmą -> rejestr KRS i przedsiębiorstw

– zasada jedności firmy – przedsiębiorstwo może mieć tylko jedną firmę

Wyjątek od zasady jedności -> firma oddziałowa.

Przedsiębiorcy, którzy mają oddziały, mogą je zarejestrować. Firma oddziałowa -> pełna firma przedsiębiorstwa + dodatek “oddział” i miejsce siedziby oddziału (miejscowość) (np. firmy banków)

– zasada ciągłości (kontynuacji) – w przypadku przekształcenia osoby prawnej -> osoba prawna może zachować dotychczasową firmę, ale zmienia się dodatek wskazujący na formę prawną.

Jeżeli w ramach przekształcenia dojdzie do zmiany firmy w spółkach handlowych, to (Art. 554 KSH) spółka ma obowiązek używania obok nowej firmy dawnej firmy z dodatkiem “dawniej” przez okres co najmniej roku od przekształcenia.

W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika w spółce osobowej -> spółka może zachować nazwisko byłego wspólnika w spółce, przy czym konieczna jest jego zgoda wyrażona na piśmie, a w przypadku jego śmierci – zgoda rodziny.

Zasadę stosuje się również w przypadku kontynuowania działalności przez osobę fizyczną będącą następcą innej osoby fizycznej, której działalność jest kontynuowana.

Zakaz zbywania prawa do firmy. Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do prowadzenia tej działalności, o ile nie wprowadza to w błąd.

Ochrona prawa do firmy:

1. Uprawnienia, gdy naruszone zostało prawo do firmy – żądanie zaprzestania działań naruszających prawa do firmy, naprawę szkód oraz oświadczenia pisemnego, wydania korzyści, które uzyskała firma naruszająca to prawo.

2. Uprawnienia, gdy prawo do firmy jest zagrożone – przedsiębiorca może domagać się zaniechania działalności.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również reguluje ochronę praw do firmy.

Prokura ( razem z przepisami dotyczącymi firmy):

Art. 109¹-109⁹ KSH

Pełnomocnictwo handlowe, które daje najszerszy zakres umocowania, a zakres umocowania wskazany jest w przepisach ustawy.

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Do roku 2003 prokury mogły udzielać tylko spółki prawa handlowego.

Najszersze pełnomocnictwo.

Umocowanie do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokury nie można ograniczyć wobec osób trzecich. W przypadku pełnomocnictwa zakres umocowania wynika z ustaleń z mocodawcą, w przypadku prokury umocowanie wynika z ustawy.

Prokura podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców (odpis, wyciąg z krajowego rejestru przedsiębiorców).

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej.

Prokura jest jednostronną czynnością prawną (oświadczenie mocodawcy, zgoda prokurenta nie jest wymagana). Jest to czynność prawna o charakterze upoważniającym. Upoważnienie w imieniu i na rzecz mocodawcy. Prokurent może być zobowiązany do działania, ale będzie to wynikało ze stosunku wewnętrznego łączącego mocodawcę i prokurenta (stosunek pracy, umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o charakterze nienazwanym).

Zobowiązanie wynika z takiego stosunku podstawowego.

Stosunek szczególnego zaufania – prokura.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. Nie można zrzec się odwołania prokury.

Wpis ma charakter deklaratoryjny – potwierdza to, co się już stało, prokurentem jest się od momentu otrzymania prokury.

Rejestr – bezpieczeństwo obrotu.

Forma udzielenia prokury:

– w formie pisemnej pod rygorem nieważności

Wyjątki działań prokurenta:

– zbycie przedsiębiorstwa

– dokonanie czynności prawnej, na mocy której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania (dzierżawa)

– zbywanie i obciążanie nieruchomości

Do tych czynności prokurent musi mieć szczególne pełnomocnictwo.

Pełnomocnictwa takie muszą być udzielane w szczególnej formie (np. zbycie nieruchomości – akt notarialny).

Prokura w pozostałych przypadkach nie wymaga szczególnych form.

Prokura upoważnia prokurenta do ustanowienia kolejnych prokurentów. Nie może przenieść prokury, może jednak ustanowić pełnomocników.

Prokura może zostać w każdym razie odwołana:

– śmierć prokurenta

– rozwiązanie, ogłoszenie upadłości, przekształcenie przedsiębiorcy, wykreślenie z rejestru

– utrata zdolności do czynności prawnych prokurenta

Rodzaje prokury:

– samodzielna – prokura, na podstawie której prokurent może samodzielnie składać oświadczenia woli (zgodnie z KC – czynn.)

– łączna – udzielona wtedy, gdy nie ma 100% zaufania do prokurenta, wtedy do złożenia oświadczenia woli w imieniu mocodawcy konieczne są dwie lub więcej osób (prokurentów), niekoniecznie w tym samym czasie

Przyjęcie oświadczenia woli -> każdy z prokurentów może osobno

Prokura łączna niewłaściwa – prokurent może składać oświadczenia woli w imieniu mocodawcy, ale tylko współdziałając z członkiem organu mocodawcy.

Prokura oddziałowa – przedsiębiorca jej udziela i ogranicza jej zakres do działalności wpisanych do rejestru oddziałów (głównie banki i towarzystwa ubezpieczeniowe).

Możliwość komentowania Wypowiedzenie udziału wspólnika ze spółki została wyłączona

Wypowiedzenie udziału wspólnika ze spółki

Umowa na czas nieoznaczony:

– każdy wspólnik może wypowiedzieć udział na 3 miesiące przed końcem roku obrotowego

-> Krótsze terminy wypowiedzenia mogą być wypowiedziane w umowie, np. 2 tygodnie, 4 tygodnie, itd.

Umowa na czas oznaczony:

– kodeks nie przewiduje takiej możliwości

– wspólnikowi ni przysługuje prawo do wypowiedzenia umowy

– kwestia sporna w doktrynie – umowne terminy wypowiedzenia

Wypowiedzenie udziału z ważnego powodu:

– nie ma terminu wypowiedzenia – skutek natychmiastowy

– przysługuje wspólnikowi niezależnie od tego, czy umowa jest zawarta na czas oznaczony czy nieoznaczony

– ważny powód = klauzula generalna (sąd decyduje, co jest ważnym powodem – w razie, gdy sprawa trafi do sądu)

Rozliczenie z ustępującym wspólnikiem:

– wspólnikowi zwraca się w naturze to, co wspólnik dał do używania

– to, co dał na własność – wartość wyrażona w pieniądzu (wartość wkładu z chwili wniesienia, a nie wstąpienia do spółki)

– udział w nadwyżce majątku spółki, która pozostaje po odjęciu wkładów wszystkich wspólników

– udział w stratach, jeżeli spółka nie przynosiła dochodów

Wypowiedzenie udziału przez osobistego wierzyciela wspólnika:

– wierzyciel osobisty nie może sięgać do majątku spółki

– możliwość wypowiedzenia przez osobistego wierzyciela wspólnika udziału tego wspólnika w spółce

– muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

-> jeżeli w ciągu ostatnich 6 miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika

-> jeżeli wierzycielowi przysługuje tytuł do zajęcia praw wspólnika na wypadek wystąpienia ze spółki

(wyrok sądowy zaopatrzony w klauzulę wykonalności -> wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji -> wierzyciel może chcieć, aby egzekucja była prowadzona z majątku wspólnego w spółce)

– wierzyciel wypowiada z terminem 3 miesięcy na koniec roku obrotowego (jeżeli nawet dłuższe terminy w umowie, gdy krótsze – wierzyciel może z tego skorzystać)

Rozwiązanie spółki:

– przy zawarciu umowy można założyć, w jakiej sytuacji można rozwiązać spółkę (np. brak zysku przez kolejne 3 lata obrotowe)

– podjęcie uchwały

– rozwiązanie spółki przez sąd z ważnych powodów – każdy wspólnik może tego zażądać

– z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika

– śmierć wspólnika (w spółce dwuosobowej)

– wypowiedzenie udziału (w spółce dwuosobowej)

– osiągnięcie celu, dla którego spółka została utworzona albo niemożliwość osiągnięcia takiego celu

Pomimo upływu czasu, na jaki spółka została utworzona, wspólnicy mogą dalej ją prowadzić.

KC nie reguluje szczegółowo procedury likwidacji spółki cywilnej.

Z chwilą rozwiązania spółki to, co wchodziło w skład majątku spółki, staje się współwłasnością w częściach ułamkowych.

Wspólnicy dokonują podziału. Po zapłaceniu długów zwraca się wspólnikom ich wkłady -> przepisy o rozliczeniu z ustępującym wspólnikiem.

Przepisy dyspozytywne -> zasady rozliczeń można określić inaczej. Umowa spółki może przewidywać inaczej.

Możliwość komentowania Reprezentacja spółki została wyłączona

Reprezentacja spółki:

– przepis dyspozytywny – każdy ze wspólników ma prawo do reprezentacji spółki w takim zakresie, w jakim mu przysługuje prowadzenie spraw spółki, jeżeli w umowie spółki nie uregulowano inaczej

– w czynnościach przekraczających zwykły zarząd konieczne jest wspólne oświadczenie woli

– w umowie lub uchwale można postanowić inaczej

Fałszywy pełnomocnik – ktoś zawiera umowę w imieniu innej osoby, umowa nie wiąże tego, kto był “fałszywie” reprezentowany.

Wierzyciel nigdy nie ma pewności co do tego, że została mu okazana aktualna umowa spółki.

Zysk – dzielony jest po zakończeniu działalności spółki.

W spółce o dłuższej umowie – wspólnicy mogą się domagać podziału majątku po zakończeniu roku obrotowego.

W praktyce:

– krótkie okresy obrotowe

– zysk dzielony zaliczkowo

Wspólnicy w spółce cywilnej nie mogą być pracownikami tej spółki.

Zasada kodeksowa – zyski dzieli się po równo, jednak umowa może stanowić inaczej (najczęściej proporcjonalnie do wniesionych wkładów).

Spółka jest umową losową – może przynosić zyski lub straty.

Straty -> wspólnicy uczestniczą w nich tak samo jak w zyskach, umowa spółki może jednak przewidywać inaczej.

Wspólnika nie można wyłączyć od udziału w zysku, można go jednak wyłączyć od udziału w stratach.

Możliwość komentowania Prowadzenie spraw spółki i reprezentacja spółki została wyłączona

Prowadzenie spraw spółki i reprezentacja spółki

Prowadzenie spraw spółki – podejmowanie decyzji wewnątrz spółki

Reprezentacja spółki – składanie oświadczeń woli w imieniu spółki (wszystkich wspólników)

Prowadzenie spraw spółki:

– każdy ze wspólników (o ile umowa nie stanowi inaczej) ma prawo do prowadzenia spraw spółki

Podział prowadzonych spraw spółki:

– czynności zwykłego zarządu – każdy wspólnik może podejmować decyzję samodzielnie, czynności podejmowane w toku normalnej, zwykłej, bieżącej działalności spółki

– czynności przekraczające zwykły zarząd – konieczna uchwała

Bierzemy pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności, majątek spółki, a także obroty.

Uchwała – nie wymaga zgody wszystkich, konieczna większość. Jednak w spółkach cywilnych konieczna jest jednomyślność, umowa może jednakże stanowić inaczej (przepis względnie obowiązujący).

Czynność nagła -> wspólnik może podjąć taką decyzję samodzielnie (nie można podjąć uchwały i spółka może ponieść niepowetowane straty -> straty tego, co spółka już ma, a także możliwą korzyść).

Możliwość komentowania Spółka cywilna została wyłączona

SPÓŁKA CYWILNA

– nie powstaje odrębny podmiot, nie ma odrębności

– nie ma osobowości prawnej

– stronami umowy np. najmu nie jest sama spółka, ale jej wspólnicy

– utworzenie spółki cywilnej ma cel gospodarczy, a więc zarobkowy

– podmioty (podpisani?) zobowiązują się w umowie, że wspólnie będą prowadzić jakąś działalność gospodarczą

– jest to działalność zarobkowa

Cel gospodarczy:

– cel zarobkowy

– inne cele, które nie muszą być zarobkowe

Wspólnicy w spółce cywilnej oszczędzają na wydatkach.

Wspólnikami w spółce cywilnej mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne i ułomne osoby prawne.

Umowa konsorcjum może być zakwalifikowana jako umowa spółki cywilnej.

Elementy przedmiotowo istotne umowy spółki cywilnej:

– Art. 860 KC – określenie celu zawiązania spółki oraz określenie sposobu współdziałania pomiędzy wspólnikami, który pozwoli osiągnąć cel

Zobowiązanie do współdziałania może w szczególności polegać na wniesieniu do spółki wkładu. Wspólnik może nie mieć obowiązku wniesienia wkładu.

Wkład w spółce cywilnej: pieniądze, prawa rzeczowe, wierzytelności, świadczenie pracy lub usług tytułem wkładu. Nie ma wymagań natury kapitałowej.

Spółka cywilna nie podlega rejestrowi i nie jest odrębnym podmiotem. Wspólnicy najczęściej będą mieli status “przedsiębiorcy”.

Osoby fizyczne -> zgłoszenie do Ewidencji Działalności Gospodarczej

Osoby prawne, pozostałe osoby prawne -> zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców w ramach KRS

Spółka cywilna jest VATowcem – podmiotem podatku VAT.

Spółka cywilna może być pracodawcą – Art. 3 Kodeksu Pracy. W razie pozwu przeciwko pracodawcy następuje pozwanie wszystkich wspólników.

Forma umowy w spółce cywilnej:

– pisemna – wyłącznie dla celów dowodowych

– ustna – również ważna, ale w razie sporów mogą być problemy natury dowodowej

– poprzez podjęcie wspólnej działalności

Wkłady w spółce cywilnej:

– ich wniesienie nie jest obowiązkowe

– charakter kapitałowy lub praca i usługi na rzecz spółki

– z wkładów powstaje majątek spółki -> współwłasność łączna wspólników

– rzeczy mogą być dodawane do spółki na własność lub na korzystanie w spółce (nie zmienia się wówczas podmiot własności)

Odpowiedzialność w spółce cywilnej:

– wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania zaciągnięte w ramach spółki

– ma charakter solidarny – wierzyciel “wybiera”, od kogo chce zaspokojenia i w jakiej wysokości; roszczenie regresowe -> wspólnik płaci, a później ma prawo dochodzenia roszczeń od pozostałych wspólników

– osobista – a więc nie tylko majątek spółki, ale i majątek osobisty wspólnika

– pozwanie wszystkich wspólników lub jednego

Wszyscy wspólnicy w wyroku -> dochodzenie praw z majątku wspólnego

Oparta na szczególnym zaufaniu między wspólnikami

Możliwość komentowania Spółki kapitałowe została wyłączona

Spółki kapitałowe:

– są to osoby prawne, jest to podmiot prawa, który samodzielnie odpowiada za swoje zobowiązania

– odpowiedzialność – za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka, wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania, nie można dochodzić roszczeń od wspólników

Subsydiarna odpowiedzialność członków zarządu występuje w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

– prowadzenie spraw spółki i reprezentacja – zarząd, walne zgromadzenie akcjonariuszy i zgromadzenie wspólników

– kapitał i wkłady:

– spółka z o. o. -> 5000 zł (przed nowelizacją w 2009 r. było 50 000 zł)

– spółka akcyjna -> 100 000 zł (przed nowelizacją w 2009 r. było 500 000 zł)

– nie może być praca i usługi, musi to być kapitał -> wkład, ważne ile wspólnik wnosi do spółki, udział wyznacza pozycję wspólnika w spółce