Zasady podejmowania działalności gospodarczej:
– Ustawa z 2.07.2004 o swobodzie działalności gospodarczej, Art. 4 Ustawy -> przedsiębiorca jest osobą fizyczną, osobą prawną, jednostka organizacyjna nie ma osobowości prawnej, ale zdolność prawną wykonywania działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własne ryzyko
Art. 2 Ustawy -> działalność gospodarcza – zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Potencjalnie może przynosić zyski -> działalność zarobkowa.
Zorganizowana – przedsiębiorca nadał temu ramy prawne.
Ciągła – z zamiarem stałego prowadzenia działalności.
W ustawie również -> działalność zawodowa jako działalność gospodarcza.
Art. 3 Ustawy – wyłączenia w zakresie wykonywania ustawy:
– działalność wytwórcza w rolnictwie, w zakresie upraw, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego, wynajmowania przez rolników pokoi, wydawanie posiłków i innych usług związanych z pobytem turystów (agroturystyka)
Art. 14 – przedsiębiorca może podjąć działalność w momencie zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, rejestru.
Obowiązuje konstytucyjna zasada wolności gospodarczej. Art. 6 – wolne dla każdego, na równych prawach, z zachowaniem przepisów. Nie jest to jednak zasada nieograniczona.
Ograniczenia działalności gospodarczej:
– np. handel bronią, materiałami wybuchowymi, itp.
Państwo musi ingerować ze względu na interes ogólny.
Ograniczenia zawarte w Ustawie:
1) działalność koncesjonowana – Art. 46 Ust.
– poszukiwanie lub rozpoznanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin
– bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub roztworów w górotworze (działalność związana z górnictwem)
– wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz technologiami i wyrobami związanymi z wojskiem
– wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie, obrót paliwami i energią
– ochrona osób i mienia
– rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
– przewozy lotnicze
Odrębne regulacje prawne – np. dotyczące uzyskiwania takich koncesji
Nowe koncesje – państwo -> bezpieczeństwo państwa i interes publiczny
2) działalność regulowana – w myśl odrębnych przepisów niż Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, odmienny, dodatkowy wpis oprócz rejestru przedsiębiorców. Wpis do [rejestru?] działalności regulowanej.
Na poziomie wpisu nie ma kontroli, czy działalność spełnia wymagania przewidziane w odrębnej ustawie.
3) działalność wymagająca zezwoleń
Konieczność uzyskania zezwoleń lub licencji na prowadzenie określonej działalności. Art. 75 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – np. sprzedaż i obrót napojami alkoholowymi.
Art. 14 ust. 1 Ustawy – przedsiębiorca może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku do Ewidencji Działalności Gospodarczej po wpisie do rejestru przedsiębiorców (KRS).
Ewidencja działalności – przedsiębiorcy, którzy mają status osoby fizycznej.
Reszta – KRS.
Wyjątek -> spółka kapitałowa w organizacji, może podjąć działalność przed dokonaniem wpisu do rejestru.
Art. 23 Ustawy – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Prowadzi ją Ministerstwo Gospodarki.
Osoba fizyczna – rejestr. Udostępnianie informacji o przedsiębiorcach a także innych podmiotach, jeżeli wskazuje na to ustawa.
Ewidencja działalności gospodarczej -> do marca 2009 gmina, przedsiębiorca będący osobą fizyczną. Od marca 2009 Centralna Ewidencja -> Minister.
Możliwe składanie wniosków drogą elektroniczną.
W wersji elektronicznej również możliwe -> gmina -> gmina w formie elektronicznej przesyła do Centralnej Ewidencji. Ewidencja ta ma charakter jawny.
Do końca 2011 roku -> przepisanie (z urzędu) do Centralnej Ewidencji.
Ustawa o KRS z 20.08.1997 roku -> weszła w życie w styczniu 2001.
KRS – krajowy rejestr sądowy, prowadzony w systemie centralnym wykaz danych podmiotów, które występują w obrocie i podlegają obowiązkowemu wpisowi do tego rejestru. Jest to jeden rejestr, centralny.
Zastąpił on w 2001 roku inne rejestry.
Założenie Ustawy -> wszystkie podmioty występujące w obrocie miały być tam wpisane. Zasady kompletności nie udało się zrealizować. np. nie są wpisane do KRS’u związki gminne, kościoły, uczelnie wyższe, instytucje kultury.
KRS składa się z 3 rejestrów:
1) Rejestr przedsiębiorców
2) Rejestr stowarzyszeń i innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej
3) Rejestr dłużników niewypłacalnych
KRS prowadzą sądy gospodarcze rejonowe. Zwykle obejmują teren województwa. W województwie śląskim są 4. Ministerstwo Sprawiedliwości może zadecydować, czy będzie ich więcej.
Wpis i kontrola wpisów:
Obok KRS działa Centralna Informacja KRS. Zajmuje się ona prowadzeniem zbioru elektronicznego katalogu dokumentów spółek, udzielaniem informacji z rejestru, tworzeniem i rejestracją.
Zaświadczenia, wyciągi, odpisy, informacje z KRS.
Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo do dostępu do tych danych.
Nie trzeba wykazywać interesu co do uzyskania danej informacji, wyciągu, itd.
Wyjątki -> Rejestr dłużników
Każdy ma prawo do wglądu do dokumentów rejestrowych. Prowadzony jest elektroniczny katalog dokumentów spółek.
Art. 8A Ustawy o KRS wymienia te dokumenty (teksty jednolite).
Każdy zainteresowany ma prawo do kopii tych dokumentów.
Centralna Informacja o KRS bezpłatnie udostępnia informacje na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości o podmiotach wpisanych do rejestru. Nazwa firmy, nr KRS, nr NIP, siedziba przedsiębiorcy, organ uprawniony do reprezentacji.
Rejestr 2 – informuje, że dana organizacja otrzymała status organizacji pożytku publicznego.
Dane aktualizowane są raz w tygodniu.
Wpis do KRS -> określone domniemania:
– dane wpisane do rejestru są danymi wpisanymi do rejestru
– podmiot, który jest wpisany do rejestru nie może wobec osób trzecich znajdujących się w dobrej wierze zasłaniać się zarzutami, że wpis nie jest zgodny z faktycznym stanem rzeczy
– każdy podmiot ma 7 dni na wpis lub zmianę informacji (np. wpis nowych członków zarządu)
Art. 17 Ustawy o KRS – dane niezgodne ze zgłoszeniem, dane nieobjęte wnioskiem -> sąd wpisał przez pomyłkę. Nie można się tym zasłaniać, jeżeli przedsiębiorca nie zgłosił się, żeby to zmienić.
Podmiot rejestrowany ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane zgłoszeniem niewłaściwych danych, jeśli takie wpisane są na jego wniosek.
1. Skutki prawne:
– wpisy deklaratoryjne – potwierdzające fakt
– wpisy konstytutywne – skutki prawne powstają z momentem wpisu
Gdy przepis wyraźnie do przew. -> wpis konstytutywny.
(wpisy, na podstawie których powstaje podmiot -> wszystkie wpisy spółek prawa handlowego -> powołujące je to wpisy konstytutywne; podwyższenie kapitału zakładowego)
2. Wpisy:
1) charakter pozytywny – nowa informacja do rejestru
2) charakter negatywny – wpisy wykreślające
3. Wpisy dokonywane:
1) na wniosek
2) z urzędu (np. wpis o ogłoszeniu upadłości)
Zasadą jest, że wpisy dokonywane są na wniosek.
4. Wpisy:
1) obowiązkowe
2) fakultatywne – takie wnioski bardzo rzadko się pojawiają, wniosek o wpis o majątkowych stosunkach małżeńskich – wspólnicy handlowych spółek osobowych
Postępowanie o wpis do KRS to postępowanie szczególne.
Wszystkie wnioski o wpis składane są na urzędowych formularzach. Dostępne są one na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości.
Wniosek od razu podlega opłacie:
– handlowe spółki osobowe – 800 zł
– spółki kapitałowe – 1500 zł
Wniosek z załącznikami + dowód opłaty sądowej za wpis + opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Wniosek nieprawidłowo opłacony czy nie na urzędowym formularzu -> zwrot wniosku ze wskazaniem braku. W terminie 7 dni od zwrotu – poprawki -> wtedy przyjmuje się, że z 1-szym terminem.
Zwrotowi podlega także wniosek nieprawidłowo wypełniony.
Po dokonaniu badania formularzowego -> badanie materialne wniosku – art. 23. Sąd bada, czy dołączone dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd Rejestrowy może badać, czy dane zgłoszone do rejestru są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.
Do rejestru przedsiębiorców wpisuje się (art. 36):
– wszystkie spółki handlowe
– europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych
– spółka europejska
– spółdzielnie, spółdzielnie europejskie
– przedsiębiorstwa państwowe
– jednostki badawczo-rozwojowe
– towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
– inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają wpisowi do rejestru stowarzyszeń…
– oddziały przedsiębiorstw zagranicznych
Rozporządzenie wykonawcze do ustawy -> Rozporządzenie w sprawie szczegółowego prowadzenia rejestrów.
Kodeks Spółek Handlowych przewiduje przy każdym podmiocie, co jest konieczne we wniosku.
Fundacja, która z założenia ma na celu działalność non-profit -> rejestr stowarzyszeń. Jeśli prowadzi działalność gospodarczą, podlega również drugiemu wpisowi -> do rejestru przedsiębiorców.
Rejestr stowarzyszeń:
– stowarzyszenia
– inne organizacje społeczne i zawodowe
– fundacje
– publiczne zakłady opieki zdrowotnej
– informacje o uzyskaniu statusu organizacji pożytku publicznego
Wpisy do rejestru stowarzyszeń nie podlegają obowiązkowemu ogłoszeniu w Monitorze.
Rejestr dłużników niewypłacalnych:
– osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, jeżeli została ogłoszona ich upadłość lub jeżeli wniosek został prawomocnie oddalony – bo przedsiębiorca nie ma środków na postępowanie upadłościowe (wpisywany z urzędu)
– umorzono egzekucję z braku środków na postępowanie
– wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którzy całym majątkiem ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki, jeżeli ogłoszono jej upadłość lub wniosek został odrzucony (z braku środków)
– dłużnicy, którzy zostali zmuszeni do ujawnienia majątku
– osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa do prowadzenia działalności czy prawa do bycia członkiem zarządu, pełnomocnikiem w przedsiębiorstwie państwowym, spółce handlowej, spółdzielni
– osoby, które zalegają z alimentami
Nie podlegają one ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
W przypadku wykreślenia dane nie są w ogóle ujawniane.
Dział IV Rejestru Przedsiębiorców – dane dotyczące zaległości ZUS, podatkowych, upadłości, egzekucje. Nie są objęte domniemaniem prawdziwości.
KSH – 2000 r. Od 01.01.2001 r.
Zastąpił Kodeks Handlowy z 1934 roku.
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. 1996 rok – początek prac nad projektem.
Nawiązuje do rozwiązań Kodeksu Handlowego. Spełnia zasadę kontynuacji.
Dostosowany do regulacji unijnych.
Obejmuje 631 artykułów.
Wchodził w życie wraz z dwoma innymi aktami prawnymi (Prawo działalności gospodarczej, Ustawa o KRS).
Nowe spółki – spółka partnerska i spółka komandytowo-akcyjna.
Łączenie, podział, przekształcenie spółek handlowych – szczegółowa regulacja.
KSH zawiera też przepisy karne.
Art. 2 KSH – w sprawach nieuregulowanych w KSH zastosowanie znajdują przepisy KC (lex specialis w stosunku do KC)
Ograniczona autonomia w stosunku do regulacji prawa handlowego. Właściwość, natura stosunku spółki, przepisy KC należy stosować odpowiednio.