Możliwość komentowania Przedsiębiorca w rozumieniu KC została wyłączona

Przedsiębiorca w rozumieniu KC:

Pojęcie przedsiębiorcy zostało zdefiniowane w kilkunastu aktach prawnych.

Prawo administracyjne -> pojęcie przedsiębiorcy – Ustawa o swobodzie gospodarczej z 2004 roku.

Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Prawo publiczne – normy regulujące stosunki między państwem a obywatelem.

Prawo prywatne – jego częścią jest prawo cywilne i prawo handlowe.

W 2003 roku do KC dodano definicję przedsiębiorcy – Art. 43¹ KC. Wprowadzono również firmę i prokurę.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna (ułomna osoba prawna), która nie ma osobowości prawnej, ale przepis przyznaje jej zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zarobkową.

Kryterium podmiotowe:
– osoba fizyczna, osoba prawna, niepełna osoba prawna

– spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą

– zakłady budżetowe nie mają osobowości prawnej ani zdolności prawnej, nie mają zatem statusu przedsiębiorcy (pozew -> gmina, gdyż ma podmiotowość prawną)

Kryteria przedmiotowe / rzeczowe:

– działalność gospodarcza lub zarobkowa -> nie została zdefiniowana w KC, ale w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Działalność zarobkowa polega na działalności handlowej, usługowej, wytwórczej, budowlanej, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin.

Art. 2 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własne ryzyko.

– istotne jest, czy działalność może generować zysk wyrażony w pieniądzu (nieważne, czy faktycznie go przynosi).

– nie jest działalnością gospodarczą zawarcie umowy przez pracownika.

– działalnością gospodarczą jest działalność zorganizowana i stała (zespół skł. majątkowych -> przedsiębiorstwo).

– zamiar osoby do prowadzenia tej działalności w sposób stały (przedsiębiorcą nie jest osoba, która okazjonalnie świadczy usługi)

– nie ma znaczenia dla statusu przedsiębiorcy, czy jest się zarejestrowanym czy nie

KC nie wspomina w ogóle o rejestracji przedsiębiorcy, Ustawa nakłada jednak obowiązek dokonania zgłoszenia do rejestru:

– Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEDG)

– Krajowy Rejestr Sądowy (KRS)

Przedsiębiorca może zacząć działać, gdy dokona wpisu do rejestru – nie przesądza to jednak o jego statucie.

-> Działalność zarobkowa – działalność polegająca na wykonywaniu wolnych zawodów (w polskim prawie nie zdefiniowano pojęcia “wolny zawód”), definicja poprzez cechy, np.: zawody prawnicze, lekarze, farmaceuci, architekci, inżynierowie budownictwa, tłumacze przysięgli

– żeby je wykonywać, trzeba mieć określone kwalifikacje zawodowe (studia wyższe + dodatkowe egzaminy)

– związane z określonym ryzykiem – wyrządzenie szkody określonym osobom -> ryzyko

– obowiązek ustawowy ubezpieczenia OC

– wejście do korporacji

– występują samorządy zawodowe (określone obowiązki nałożone na samorządy zawodowe -> najwyższe standardy świadczenia usług, obowiązek dokształcania i przygotowywania zasad wykonywania zawodu -> zasady etyki zawodowej i sądy dyscyplinarne)

Od roku 2001 osoby wykonujące wolny zawód są traktowane jako przedsiębiorcy -> mają status przedsiębiorcy.

Firma – w 2003 roku uregulował ją KC.

Kodeks Handlowy – 1934 r. -> wcześniej.

Zmiana: do roku 2003 firmę miały tylko spółki prawa handlowego.

Firma to nazwa, pod którą działa przedsiębiorca (przepisy prawa cywilnego).

Firma związana jest z przedsiębiorcą, a nie przedsiębiorstwem!

Najpierw należy określić elementy firmy:

a) obligatoryjne

b) fakultatywne (dodatkowe elementy, mogą się pojawić, ale nie muszą)

Firma osoby fizycznej:

Obowiązkowo: imię i nazwisko

Fakultatywnie: pseudonim, rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej, miejsce wykonywania działalności, źródła zaopatrzenia

Firma osoby prawnej:

Obowiązkowo: nazwa firmy, forma organizacyjno-prawna (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)

Fakultatywne: rodzaj wykonywanej działalności, miejsce, źródła zaopatrzenia, nazwisko osoby fizycznej związanej z powstaniem czy działalnością osoby prawnej (osoba fizyczna musi wyrazić na to zgodę)

Firma niepełnej osoby prawnej – kodeks nie wprowadza szczególnych postanowień, KSH szczegółowo mówi, jak ta firma ma być dobierana.

Odróżnienie między firmą a nazwą przedsiębiorstwa:

Kwiaciarnia “Krokusik” – nazwa przedsiębiorstwa

Janina Kowalska – firma osoby fizycznej

Firmy nie można zbyć, można zbyć nazwę przedsiębiorstwa. Nazwa i firma mogą się pokrywać.

Firma a znaki towarowe:

Firma – ochrona w KC, nazwa

Znaki towarowe – rozpisanie graficzne nazwy, zarejestrowane

Jeżeli nie jest to zarejestrowane -> Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

KC przewiduje określone zasady dobierania firmy:

– zasada prawdziwości – firma nie może wprowadzać w błąd osób trzecich wchodzących z nią w stosunki, ani w stosunku do formy prawnej, ani innych elementów (np. nazwanie kwiaciarni piekarnią)

– zasada wyłączności – firma ma się dostatecznie odróżniać od firm innych przedsiębiorców działających na rynku

Rynek (Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów) – rynek towarów i usług, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę, właściwości są uznawane przez nabywców za substytuty isą oferowane na obszarze, gdzie panują:

– przedmiotowe kryteria

– terytorialne kryteria

– zasada jawności firmy – przedsiębiorstwo ma nie tylko prawo do firmy, ale i do posługiwania się firmą -> rejestr KRS i przedsiębiorstw

– zasada jedności firmy – przedsiębiorstwo może mieć tylko jedną firmę

Wyjątek od zasady jedności -> firma oddziałowa.

Przedsiębiorcy, którzy mają oddziały, mogą je zarejestrować. Firma oddziałowa -> pełna firma przedsiębiorstwa + dodatek “oddział” i miejsce siedziby oddziału (miejscowość) (np. firmy banków)

– zasada ciągłości (kontynuacji) – w przypadku przekształcenia osoby prawnej -> osoba prawna może zachować dotychczasową firmę, ale zmienia się dodatek wskazujący na formę prawną.

Jeżeli w ramach przekształcenia dojdzie do zmiany firmy w spółkach handlowych, to (Art. 554 KSH) spółka ma obowiązek używania obok nowej firmy dawnej firmy z dodatkiem “dawniej” przez okres co najmniej roku od przekształcenia.

W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika w spółce osobowej -> spółka może zachować nazwisko byłego wspólnika w spółce, przy czym konieczna jest jego zgoda wyrażona na piśmie, a w przypadku jego śmierci – zgoda rodziny.

Zasadę stosuje się również w przypadku kontynuowania działalności przez osobę fizyczną będącą następcą innej osoby fizycznej, której działalność jest kontynuowana.

Zakaz zbywania prawa do firmy. Przedsiębiorca może jednak upoważnić innego przedsiębiorcę do prowadzenia tej działalności, o ile nie wprowadza to w błąd.

Ochrona prawa do firmy:

1. Uprawnienia, gdy naruszone zostało prawo do firmy – żądanie zaprzestania działań naruszających prawa do firmy, naprawę szkód oraz oświadczenia pisemnego, wydania korzyści, które uzyskała firma naruszająca to prawo.

2. Uprawnienia, gdy prawo do firmy jest zagrożone – przedsiębiorca może domagać się zaniechania działalności.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również reguluje ochronę praw do firmy.

Prokura ( razem z przepisami dotyczącymi firmy):

Art. 109¹-109⁹ KSH

Pełnomocnictwo handlowe, które daje najszerszy zakres umocowania, a zakres umocowania wskazany jest w przepisach ustawy.

Prokury może udzielić przedsiębiorca podlegający obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców.

Do roku 2003 prokury mogły udzielać tylko spółki prawa handlowego.

Najszersze pełnomocnictwo.

Umocowanie do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokury nie można ograniczyć wobec osób trzecich. W przypadku pełnomocnictwa zakres umocowania wynika z ustaleń z mocodawcą, w przypadku prokury umocowanie wynika z ustawy.

Prokura podlega ujawnieniu w rejestrze przedsiębiorców (odpis, wyciąg z krajowego rejestru przedsiębiorców).

Prokurentem może być tylko osoba fizyczna o pełnej zdolności do czynności prawnej.

Prokura jest jednostronną czynnością prawną (oświadczenie mocodawcy, zgoda prokurenta nie jest wymagana). Jest to czynność prawna o charakterze upoważniającym. Upoważnienie w imieniu i na rzecz mocodawcy. Prokurent może być zobowiązany do działania, ale będzie to wynikało ze stosunku wewnętrznego łączącego mocodawcę i prokurenta (stosunek pracy, umowa zlecenia, umowa agencyjna, umowa o charakterze nienazwanym).

Zobowiązanie wynika z takiego stosunku podstawowego.

Stosunek szczególnego zaufania – prokura.

Prokura może być w każdym czasie odwołana. Nie można zrzec się odwołania prokury.

Wpis ma charakter deklaratoryjny – potwierdza to, co się już stało, prokurentem jest się od momentu otrzymania prokury.

Rejestr – bezpieczeństwo obrotu.

Forma udzielenia prokury:

– w formie pisemnej pod rygorem nieważności

Wyjątki działań prokurenta:

– zbycie przedsiębiorstwa

– dokonanie czynności prawnej, na mocy której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania (dzierżawa)

– zbywanie i obciążanie nieruchomości

Do tych czynności prokurent musi mieć szczególne pełnomocnictwo.

Pełnomocnictwa takie muszą być udzielane w szczególnej formie (np. zbycie nieruchomości – akt notarialny).

Prokura w pozostałych przypadkach nie wymaga szczególnych form.

Prokura upoważnia prokurenta do ustanowienia kolejnych prokurentów. Nie może przenieść prokury, może jednak ustanowić pełnomocników.

Prokura może zostać w każdym razie odwołana:

– śmierć prokurenta

– rozwiązanie, ogłoszenie upadłości, przekształcenie przedsiębiorcy, wykreślenie z rejestru

– utrata zdolności do czynności prawnych prokurenta

Rodzaje prokury:

– samodzielna – prokura, na podstawie której prokurent może samodzielnie składać oświadczenia woli (zgodnie z KC – czynn.)

– łączna – udzielona wtedy, gdy nie ma 100% zaufania do prokurenta, wtedy do złożenia oświadczenia woli w imieniu mocodawcy konieczne są dwie lub więcej osób (prokurentów), niekoniecznie w tym samym czasie

Przyjęcie oświadczenia woli -> każdy z prokurentów może osobno

Prokura łączna niewłaściwa – prokurent może składać oświadczenia woli w imieniu mocodawcy, ale tylko współdziałając z członkiem organu mocodawcy.

Prokura oddziałowa – przedsiębiorca jej udziela i ogranicza jej zakres do działalności wpisanych do rejestru oddziałów (głównie banki i towarzystwa ubezpieczeniowe).

Możliwość komentowania Spółka cywilna została wyłączona

SPÓŁKA CYWILNA

– nie powstaje odrębny podmiot, nie ma odrębności

– nie ma osobowości prawnej

– stronami umowy np. najmu nie jest sama spółka, ale jej wspólnicy

– utworzenie spółki cywilnej ma cel gospodarczy, a więc zarobkowy

– podmioty (podpisani?) zobowiązują się w umowie, że wspólnie będą prowadzić jakąś działalność gospodarczą

– jest to działalność zarobkowa

Cel gospodarczy:

– cel zarobkowy

– inne cele, które nie muszą być zarobkowe

Wspólnicy w spółce cywilnej oszczędzają na wydatkach.

Wspólnikami w spółce cywilnej mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne i ułomne osoby prawne.

Umowa konsorcjum może być zakwalifikowana jako umowa spółki cywilnej.

Elementy przedmiotowo istotne umowy spółki cywilnej:

– Art. 860 KC – określenie celu zawiązania spółki oraz określenie sposobu współdziałania pomiędzy wspólnikami, który pozwoli osiągnąć cel

Zobowiązanie do współdziałania może w szczególności polegać na wniesieniu do spółki wkładu. Wspólnik może nie mieć obowiązku wniesienia wkładu.

Wkład w spółce cywilnej: pieniądze, prawa rzeczowe, wierzytelności, świadczenie pracy lub usług tytułem wkładu. Nie ma wymagań natury kapitałowej.

Spółka cywilna nie podlega rejestrowi i nie jest odrębnym podmiotem. Wspólnicy najczęściej będą mieli status “przedsiębiorcy”.

Osoby fizyczne -> zgłoszenie do Ewidencji Działalności Gospodarczej

Osoby prawne, pozostałe osoby prawne -> zgłoszenie do rejestru przedsiębiorców w ramach KRS

Spółka cywilna jest VATowcem – podmiotem podatku VAT.

Spółka cywilna może być pracodawcą – Art. 3 Kodeksu Pracy. W razie pozwu przeciwko pracodawcy następuje pozwanie wszystkich wspólników.

Forma umowy w spółce cywilnej:

– pisemna – wyłącznie dla celów dowodowych

– ustna – również ważna, ale w razie sporów mogą być problemy natury dowodowej

– poprzez podjęcie wspólnej działalności

Wkłady w spółce cywilnej:

– ich wniesienie nie jest obowiązkowe

– charakter kapitałowy lub praca i usługi na rzecz spółki

– z wkładów powstaje majątek spółki -> współwłasność łączna wspólników

– rzeczy mogą być dodawane do spółki na własność lub na korzystanie w spółce (nie zmienia się wówczas podmiot własności)

Odpowiedzialność w spółce cywilnej:

– wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania zaciągnięte w ramach spółki

– ma charakter solidarny – wierzyciel “wybiera”, od kogo chce zaspokojenia i w jakiej wysokości; roszczenie regresowe -> wspólnik płaci, a później ma prawo dochodzenia roszczeń od pozostałych wspólników

– osobista – a więc nie tylko majątek spółki, ale i majątek osobisty wspólnika

– pozwanie wszystkich wspólników lub jednego

Wszyscy wspólnicy w wyroku -> dochodzenie praw z majątku wspólnego

Oparta na szczególnym zaufaniu między wspólnikami

Możliwość komentowania Spółki kapitałowe została wyłączona

Spółki kapitałowe:

– są to osoby prawne, jest to podmiot prawa, który samodzielnie odpowiada za swoje zobowiązania

– odpowiedzialność – za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka, wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania, nie można dochodzić roszczeń od wspólników

Subsydiarna odpowiedzialność członków zarządu występuje w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

– prowadzenie spraw spółki i reprezentacja – zarząd, walne zgromadzenie akcjonariuszy i zgromadzenie wspólników

– kapitał i wkłady:

– spółka z o. o. -> 5000 zł (przed nowelizacją w 2009 r. było 50 000 zł)

– spółka akcyjna -> 100 000 zł (przed nowelizacją w 2009 r. było 500 000 zł)

– nie może być praca i usługi, musi to być kapitał -> wkład, ważne ile wspólnik wnosi do spółki, udział wyznacza pozycję wspólnika w spółce

Możliwość komentowania Spółki osobowe została wyłączona

Spółki osobowe:

– istotne jest to, kto jest wspólnikiem

– oparte są na wzajemnym zaufaniu

– nie mają osobowości prawnej

Spółka cywilna w ogóle nie jest podmiotem prawa, umowa pomiędzy wspólnikami nie powoduje powstania żadnego tworu prawnego.

Pozostałe spółki osobowe (poza spółką cywilną):

– Art.. 8 KSH przyznaje im zdolność prawną, mogą występować samodzielnie, stanowią odrębny podmiot, spółka zaciąga zobowiązania (nie wspólnicy!!!)

– odpowiedzialność – wspólnicy sami odpowiadają za zobowiązania spółki, co do zasady jest to odpowiedzialność osobista i solidarna, każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania własnym majątkiem

– spółka jawna – odpowiedzialność ma charakter subsydiarny – wierzyciel najpierw zagląda do majątku spółki (egzekucja), dopiero później, gdy ta egzekucja jest nieskuteczna – do majątku wspólników

– spółka partnerska – zwolnienie z odpowiedzialności osobistej partnerów za zobowiązania wspólników, które powstały w związku z wykorzystywaniem wolnego zawodu przez pozostałych partnerów

– spółka komandytowa – komandytariusze – odpowiedzialność ograniczona do wysokości sumy komandytowej, komplementariusze odpowiadają całym swoim majątkiem

– spółka komandytowo-akcyjna – akcjonariusze w ogóle nie odpowiadają za zobowiązania spółki

– prowadzenie spraw spółki i reprezentacja wykonywana jest przez wszystkich wspólników (nie ma organów)

– prowadzenie spraw spółki – podejmowanie decyzji w sprawach wewnętrznych spółki

– reprezentacja – składanie oświadczeń woli innym spółkom (podejmowanie innych działań na zewnątrz spółki)

W spółce partnerskiej może pojawić się zarząd.

W spółce komandytowo-akcyjnej może pojawić się rada nadzorcza.

– brak wymogów kapitałowych – nie ma konieczności nakładów kapitałowych, dopuszcza się jako wkład własną pracę i usługi

Możliwość komentowania Miejsce wykonania zobowiązania została wyłączona

Jest to miejsce, w którym dłużnik powinien spełnić świadczenie, np. miejsce zapłaty.

Miejsce ma znaczenie dla ustalenia właściwości miejscowej sądu. Może dotyczyć własności prawa, któremu podlega dany kontrakt.

Miejscem wykonania jest miejsce oznaczone w kontrakcie. Może ono wynikać z natury zobowiązania.

Przy braku określenia miejsca w kontrakcie świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jeśli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika – to w siedzibie przedsiębiorstwa.

Zasada ta nie znajduje zastosowania do zobowiązań pieniężnych – te dłużnik powinien spełnić w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela, jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem.

W przypadku zmiany miejsca świadczenia przez wierzyciela koszty z tym związane ponosi wierzyciel.

W przypadku formy bezgotówkowej miejscem wykonania zobowiązania jest miejsce, gdzie prowadzony jest rachunek bankowy wierzyciela. Analogicznie w Europejskim Prawie Kontraktowym i UNICITRAL.

Czas wykonania zobowiązania:

– we właściwym czasie (określonym w kontrakcie) oznaczonym przez podanie daty lub okresu czasu lub zdarzenia przyszłego pewnego

Czas wykonania zobowiązania:

=> we właściwym czasie

=> określony w kontrakcie

=> data kalendarzowa, wskazanie określonego okresu czasu, podanie przyszłego zdarzenia o charakterze pewnym

– z właściwości zobowiązania, zebranie określonych płodów rolnych

– brak określenia

Świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania zobowiązania.

Decyzja należy do wierzyciela, określa on termin wykonania świadczenia w wezwaniu.

Dłużnik powinien spełnić świadczenie bez nieuzasadnionego spóźnienia.

Termin wykonania zobowiązania:

a)      zastrzeżony na korzyść dłużnika – dłużnik nie ma obowiązku wcześniejszego spełnienia świadczenia, przysługuje mu takie uprawnienie (może, nie musi), wierzyciel nie może odmówić

b)      zastrzeżony na korzyść wierzyciela – uprawniony do żądania wcześniejszego spełnienia świadczenia, dłużnik musi uczynić zadość żądaniu, wierzyciel nie ma obowiązku przyjmowania świadczenia przed upływem zaskarżonego terminu, jeżeli dłużnik zaoferuje z własnej inicjatywy

c)       zastrzeżony na korzyść obu kontrahentów – dłużnik nie ma obowiązku świadczenia przed terminem, wierzyciel przyjmuje przed terminem (jeśli dłużnik wystąpi z inicjatywą)

Art. 457 KC – regułą interpretacyjna – w razie wątpliwości, czy na korzyść dłużnika / wierzyciela, zakłada się, że zastrzeżenie na korzyść dłużnika.

Dłużnik może utracić przywilej zastrzeżenia terminu na jego korzyść – taki przypadek przewiduje przepis.

Jeśli dłużnik jest niewypłacalny – zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu – dotyczy to sytuacji, kiedy powstało ono z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

Termin zapłaty w obrocie gospodarczym – od 2003 roku Ustawa o terminie zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa przewiduje, że w sytuacji gdy strony przewidują termin dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może domagać się odsetek ustawowych, począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego oraz dostatecznie długiego czasu do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia należnego świadczenia pieniężnego. (tutaj średnio czytelne foto wyszło, mogłem pokręcić to co zrobiłem na szaro)

Termin zapłaty nie wynika z umowy -> wierzycielowi bez wezwania przysługują odsetki ustawowe za ten okres czasu.

Zaświadczenie rozliczeń – strony: przedsiębiorstwo, inne podmioty wykonujące działalność gospodarczą.

Możliwość komentowania Zobowiązania przemienne została wyłączona

Dłużnik zobowiązany jest w taki sposób, że wykonanie zobowiązania może zostać zrealizowane przez spełnienie jednego z kilku świadczeń. Wybór świadczenia należy do dłużnika. Z czynności prawnej, ustawy lub okoliczności może jednak wynikać, że uprawniony do tego jest wierzyciel.

Dokonanie wyboru realizowane jest przez złożenie drugiej stronie oświadczenia.

Zobowiązanie przemienne w Europejskim Prawie Kontraktów dotyczy wykonania świadczenia alternatywnego i tutaj wyboru również dokonuje dłużnik.

Zaliczenie świadczeń na poczet długów – jeśli dłużnik ma względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju, a spełniając świadczenie nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich długów – nie wiadomo, na jaki poczet zaliczyć spełniane świadczenia. Kwestia ta może zostać ustalona w porozumieniu między wierzycielem a dłużnikiem. Jeżeli tak się nie stanie – art. 451 KC – dłużnik może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić.

To, co przepada na poczet danego długu, wierzyciel może zaliczyć przede wszystkim na należności uboczne, np. odsetki, koszty oraz na zalegające świadczenia i długi. Dłużnik traci prawo do wskazania długu, który chciał zaspokoić po spełnieniu świadczenia, jeżeli przyjął pokwitowanie zaliczenia na poczet długu. Wierzyciel może wybrać świadczenie według swojego uznania poprzez oświadczenie w wydanym pokwitowaniu. Dłużnik może zachować uprawnienia, jeśli odmówi przyjęcia pokwitowania.

Możliwość komentowania Zmiana przedmiotu świadczenia została wyłączona

Art. 453 – dłużnik może zwolnić się ze zobowiązania, spełniając inne świadczenie, niż było w kontrakcie.

Zmiana przedmiotu świadczenia wymaga zgody wierzyciela!

Spełnienie nowego świadczenia powoduje wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania.

Jeżeli świadczenie jest wadliwe, to wierzyciel nie może domagać się spełnienia pierwotnego świadczenia.

Art. 453² – uprawnienie z tytułu rękojmi – wierzyciel może korzystać z takich uprawnień.

Możliwość komentowania Jakość świadczenia została wyłączona

Należyte wykonanie zobowiązania = świadczenie należytej jakości.

Jakość odnosi się do zachowania się dłużnika oraz do przedmiotu świadczenia.

Jakość określona zostaje w samym kontrakcie. Jeśli jej nie określono, jakość ma być ustalona w oparciu o kryteria ustawowe.

Art. 357 – jeżeli dłużnik zobowiązany jest do świadczenia rzeczy określonych co do gatunku, a jakość jest nieokreślona, to dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości.

Z kontraktu: jakość najniższa lub najwyższa.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy określona jakość jest inna.

Wykonanie częściowe następuje, gdy dłużnik spełnia część świadczenia.

O możliwości podziału świadczenia na części decyduje charakter przedmiotowy świadczenia – podzielne, czy nie?

Treść zobowiązania rozstrzyga, czy spełnienie częściowe stanowi prawidłowe spełnienie świadczenia.

Dłużnik jest zobowiązany do świadczenia częściami, jeżeli kontrahenci uzgodnią to w umowie. Jeżeli nie uzgodnią – występuje problem, czy takie świadczenie przyjąć.

Art. 450 KC – wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, nawet gdy wierzytelność tego wymaga, chyba że przyjęcie narusza jego interesy.

Jeżeli następuje nieuzasadniona odmowa przyjęcia świadczenia częściowego, wówczas dłużnik może złożyć przedmiot do depozytu sądowego.

Wierzyciel może się domagać, żeby dłużnik spełnił świadczenie częściowo, mimo że wymagane jest w całości. Dłużnik może odmówić, jeżeli termin spełnienia świadczenia działa na jego korzyść.

Możliwość komentowania Dopóki nie ma zabezpieczenia została wyłączona

Zabezpieczenie nie przysługuje kontrahentowi, który o złym stanie finansowym drugiego wiedział w chwili zawarcia umowy.

Można stosować zabezpieczenia majątkowe, np. weksel gwarantowany, zastaw.

Art. 490 KC – powstrzymanie się od spełnienia świadczenia przez jednego kontrahenta, gdy spełnienie świadczenia przez drugiego jest niepewne.

„Zły stan majątkowy” – to pojęcie jest szersze, niż „niewypłacalność”.

Uprawnienie do powstrzymywania się od spełnienia świadczenia jest również zawarte w Europejskim Prawie Kontraktów.

Uczestnicy wykonania zobowiązania:

– kontrahenci

– strony umowy

Dłużnik działa na rzecz wierzyciela. Obie role występują w umowach wzajemnych.

Wykonanie zobowiązania – uzyskanie świadczenia przez wierzyciela.

Dłużnik nie ma obowiązku osobistego świadczenia – o tym decyduje sam.

Korzystając z pomocy innych osób przy wykonywaniu zobowiązania dłużnik działa na własne ryzyko.

Art. 474 KC – chroni interesy wierzyciela – to nie on ponosi ryzyko, posługując się osobami trzecimi. Wierzyciel ma roszczenia do dłużnika, osoby trzecie (podwykonawcy) nie mają zobowiązań.

Wierzyciel nie może nie przyjąć świadczenia od osoby trzeciej, jeżeli działa ona w imieniu dłużnika.

Art. 356² KC – nie może odmówić, gdy osoba trzecia działa bez zgody.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy wierzytelność nie jest wymagalna z treści kontraktu, z ustawy lub ze świadczenia.

Wymagalność z treści kontraktu: wierzyciel spełnia osobiście lub przez przedsiębiorstwo.

Z ustawy wynika czasami świadczenie osobiste, np. umowa zlecenie.

Art. 738 – przyjmujący wykonuje zlecenie osobiście. W wyjątkowych okolicznościach świadczenie może wykonać osoba trzecia (substytut), gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju.

Art. 647¹ KC – wykonanie w umowach o roboty budowlane. Jeśli strony nie określiły zakresu robót podwykonawców, to zobowiązuje się do tego sam wykonawca. Wszystkie umowy z podwykonawcami zawierane są za zgodą inwestora.

Świadczenie osobiste – wynika z natury świadczenia, np. zdolność konkretnej osoby (np. eksperta w jakichś sprawach).

Europejskie Prawo Kontraktów dopuszcza posłużenie się przy wykonaniu osobą trzecią, jeżeli kontrakt nie wymaga świadczenia osobistego.

Do przyjęcia świadczenia uprawniony jest wierzyciel, może on również upoważnić innych. Może to również wynikać z przepisów prawa – w postępowaniu upadłościowym.

Spełnienie świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej (nie-wierzyciela) nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania.

Brak uprawnienia – może być cofnięty przez późniejsze przyjęcie zobowiązania przez wierzyciela.

1)      Ochrona dłużnika – do rąk osoby nieuprawnionej. Wówczas zgłasza się umocowana osoba, która pokazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela

2)      Ochrona dłużnika (art. 512 KC) – wierzyciel zbył swoją wierzytelność – dopóki dłużnik nie został zawiadomiony o tej cesji wierzytelności, zwalnia się ze zobowiązania świadczenia do rąk wierzyciela

3)      Ochrona dłużnika, spóźnienie – świadectwo do rąk pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło – dłużnika chroni to, że wcześniej ten osobnik miał pełnomocnictwo i dłużnik nie wiedział o braku pełnomocnictwo.

Możliwość komentowania Wykonywanie zobowiązań z umów wzajemnych (większość umów tak wygląda) została wyłączona

Umowa wzajemna – świadczenie jednej strony odpowiada świadczeniu drugiej strony, np. umowa sprzedaży – sprzedaż i zapłata ceny.

KC przyjmuje zasadę, że przy umowach wzajemnych świadczenia powinny być spełnione równocześnie – mogą wynikać z umów ustawowych lub orzeczenia sądu.

Z umowy na zasadzie swobody umów – strony mogą zdecydować inaczej, np. płatność w późniejszym terminie.

Czasami spełnienie świadczeń jednocześnie jest niemożliwe ze względu na to, że jedno świadczenie jest ciągłe, a drugie okresowe, np. umowa najmu (wynajem – ciągle, czynsz – okresowo).

Wyjątki od równoczesnego wykonania świadczenia to np. art. 357¹ KC – rozłożenie płatności na raty.

Wcześniejsze spełnienie świadczenia przez jednego z kontrahentów naraża go na niespełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta.

Powstrzymanie się od spełnienia świadczenia – jeżeli spełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta budzi wątpliwości ze względu na stan finansowy.