Możliwość komentowania Miejsce wykonania zobowiązania została wyłączona

Jest to miejsce, w którym dłużnik powinien spełnić świadczenie, np. miejsce zapłaty.

Miejsce ma znaczenie dla ustalenia właściwości miejscowej sądu. Może dotyczyć własności prawa, któremu podlega dany kontrakt.

Miejscem wykonania jest miejsce oznaczone w kontrakcie. Może ono wynikać z natury zobowiązania.

Przy braku określenia miejsca w kontrakcie świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jeśli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika – to w siedzibie przedsiębiorstwa.

Zasada ta nie znajduje zastosowania do zobowiązań pieniężnych – te dłużnik powinien spełnić w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela, jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem.

W przypadku zmiany miejsca świadczenia przez wierzyciela koszty z tym związane ponosi wierzyciel.

W przypadku formy bezgotówkowej miejscem wykonania zobowiązania jest miejsce, gdzie prowadzony jest rachunek bankowy wierzyciela. Analogicznie w Europejskim Prawie Kontraktowym i UNICITRAL.

Czas wykonania zobowiązania:

– we właściwym czasie (określonym w kontrakcie) oznaczonym przez podanie daty lub okresu czasu lub zdarzenia przyszłego pewnego

Czas wykonania zobowiązania:

=> we właściwym czasie

=> określony w kontrakcie

=> data kalendarzowa, wskazanie określonego okresu czasu, podanie przyszłego zdarzenia o charakterze pewnym

– z właściwości zobowiązania, zebranie określonych płodów rolnych

– brak określenia

Świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania zobowiązania.

Decyzja należy do wierzyciela, określa on termin wykonania świadczenia w wezwaniu.

Dłużnik powinien spełnić świadczenie bez nieuzasadnionego spóźnienia.

Termin wykonania zobowiązania:

a)      zastrzeżony na korzyść dłużnika – dłużnik nie ma obowiązku wcześniejszego spełnienia świadczenia, przysługuje mu takie uprawnienie (może, nie musi), wierzyciel nie może odmówić

b)      zastrzeżony na korzyść wierzyciela – uprawniony do żądania wcześniejszego spełnienia świadczenia, dłużnik musi uczynić zadość żądaniu, wierzyciel nie ma obowiązku przyjmowania świadczenia przed upływem zaskarżonego terminu, jeżeli dłużnik zaoferuje z własnej inicjatywy

c)       zastrzeżony na korzyść obu kontrahentów – dłużnik nie ma obowiązku świadczenia przed terminem, wierzyciel przyjmuje przed terminem (jeśli dłużnik wystąpi z inicjatywą)

Art. 457 KC – regułą interpretacyjna – w razie wątpliwości, czy na korzyść dłużnika / wierzyciela, zakłada się, że zastrzeżenie na korzyść dłużnika.

Dłużnik może utracić przywilej zastrzeżenia terminu na jego korzyść – taki przypadek przewiduje przepis.

Jeśli dłużnik jest niewypłacalny – zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu – dotyczy to sytuacji, kiedy powstało ono z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Wierzyciel może domagać się spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

Termin zapłaty w obrocie gospodarczym – od 2003 roku Ustawa o terminie zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa przewiduje, że w sytuacji gdy strony przewidują termin dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może domagać się odsetek ustawowych, począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego oraz dostatecznie długiego czasu do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia należnego świadczenia pieniężnego. (tutaj średnio czytelne foto wyszło, mogłem pokręcić to co zrobiłem na szaro)

Termin zapłaty nie wynika z umowy -> wierzycielowi bez wezwania przysługują odsetki ustawowe za ten okres czasu.

Zaświadczenie rozliczeń – strony: przedsiębiorstwo, inne podmioty wykonujące działalność gospodarczą.

Możliwość komentowania Zobowiązania przemienne została wyłączona

Dłużnik zobowiązany jest w taki sposób, że wykonanie zobowiązania może zostać zrealizowane przez spełnienie jednego z kilku świadczeń. Wybór świadczenia należy do dłużnika. Z czynności prawnej, ustawy lub okoliczności może jednak wynikać, że uprawniony do tego jest wierzyciel.

Dokonanie wyboru realizowane jest przez złożenie drugiej stronie oświadczenia.

Zobowiązanie przemienne w Europejskim Prawie Kontraktów dotyczy wykonania świadczenia alternatywnego i tutaj wyboru również dokonuje dłużnik.

Zaliczenie świadczeń na poczet długów – jeśli dłużnik ma względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju, a spełniając świadczenie nie wystarczy na zaspokojenie wszystkich długów – nie wiadomo, na jaki poczet zaliczyć spełniane świadczenia. Kwestia ta może zostać ustalona w porozumieniu między wierzycielem a dłużnikiem. Jeżeli tak się nie stanie – art. 451 KC – dłużnik może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić.

To, co przepada na poczet danego długu, wierzyciel może zaliczyć przede wszystkim na należności uboczne, np. odsetki, koszty oraz na zalegające świadczenia i długi. Dłużnik traci prawo do wskazania długu, który chciał zaspokoić po spełnieniu świadczenia, jeżeli przyjął pokwitowanie zaliczenia na poczet długu. Wierzyciel może wybrać świadczenie według swojego uznania poprzez oświadczenie w wydanym pokwitowaniu. Dłużnik może zachować uprawnienia, jeśli odmówi przyjęcia pokwitowania.

Możliwość komentowania Zmiana przedmiotu świadczenia została wyłączona

Art. 453 – dłużnik może zwolnić się ze zobowiązania, spełniając inne świadczenie, niż było w kontrakcie.

Zmiana przedmiotu świadczenia wymaga zgody wierzyciela!

Spełnienie nowego świadczenia powoduje wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania.

Jeżeli świadczenie jest wadliwe, to wierzyciel nie może domagać się spełnienia pierwotnego świadczenia.

Art. 453² – uprawnienie z tytułu rękojmi – wierzyciel może korzystać z takich uprawnień.

Możliwość komentowania Jakość świadczenia została wyłączona

Należyte wykonanie zobowiązania = świadczenie należytej jakości.

Jakość odnosi się do zachowania się dłużnika oraz do przedmiotu świadczenia.

Jakość określona zostaje w samym kontrakcie. Jeśli jej nie określono, jakość ma być ustalona w oparciu o kryteria ustawowe.

Art. 357 – jeżeli dłużnik zobowiązany jest do świadczenia rzeczy określonych co do gatunku, a jakość jest nieokreślona, to dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości.

Z kontraktu: jakość najniższa lub najwyższa.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy określona jakość jest inna.

Wykonanie częściowe następuje, gdy dłużnik spełnia część świadczenia.

O możliwości podziału świadczenia na części decyduje charakter przedmiotowy świadczenia – podzielne, czy nie?

Treść zobowiązania rozstrzyga, czy spełnienie częściowe stanowi prawidłowe spełnienie świadczenia.

Dłużnik jest zobowiązany do świadczenia częściami, jeżeli kontrahenci uzgodnią to w umowie. Jeżeli nie uzgodnią – występuje problem, czy takie świadczenie przyjąć.

Art. 450 KC – wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, nawet gdy wierzytelność tego wymaga, chyba że przyjęcie narusza jego interesy.

Jeżeli następuje nieuzasadniona odmowa przyjęcia świadczenia częściowego, wówczas dłużnik może złożyć przedmiot do depozytu sądowego.

Wierzyciel może się domagać, żeby dłużnik spełnił świadczenie częściowo, mimo że wymagane jest w całości. Dłużnik może odmówić, jeżeli termin spełnienia świadczenia działa na jego korzyść.

Możliwość komentowania Dopóki nie ma zabezpieczenia została wyłączona

Zabezpieczenie nie przysługuje kontrahentowi, który o złym stanie finansowym drugiego wiedział w chwili zawarcia umowy.

Można stosować zabezpieczenia majątkowe, np. weksel gwarantowany, zastaw.

Art. 490 KC – powstrzymanie się od spełnienia świadczenia przez jednego kontrahenta, gdy spełnienie świadczenia przez drugiego jest niepewne.

„Zły stan majątkowy” – to pojęcie jest szersze, niż „niewypłacalność”.

Uprawnienie do powstrzymywania się od spełnienia świadczenia jest również zawarte w Europejskim Prawie Kontraktów.

Uczestnicy wykonania zobowiązania:

– kontrahenci

– strony umowy

Dłużnik działa na rzecz wierzyciela. Obie role występują w umowach wzajemnych.

Wykonanie zobowiązania – uzyskanie świadczenia przez wierzyciela.

Dłużnik nie ma obowiązku osobistego świadczenia – o tym decyduje sam.

Korzystając z pomocy innych osób przy wykonywaniu zobowiązania dłużnik działa na własne ryzyko.

Art. 474 KC – chroni interesy wierzyciela – to nie on ponosi ryzyko, posługując się osobami trzecimi. Wierzyciel ma roszczenia do dłużnika, osoby trzecie (podwykonawcy) nie mają zobowiązań.

Wierzyciel nie może nie przyjąć świadczenia od osoby trzeciej, jeżeli działa ona w imieniu dłużnika.

Art. 356² KC – nie może odmówić, gdy osoba trzecia działa bez zgody.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy wierzytelność nie jest wymagalna z treści kontraktu, z ustawy lub ze świadczenia.

Wymagalność z treści kontraktu: wierzyciel spełnia osobiście lub przez przedsiębiorstwo.

Z ustawy wynika czasami świadczenie osobiste, np. umowa zlecenie.

Art. 738 – przyjmujący wykonuje zlecenie osobiście. W wyjątkowych okolicznościach świadczenie może wykonać osoba trzecia (substytut), gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju.

Art. 647¹ KC – wykonanie w umowach o roboty budowlane. Jeśli strony nie określiły zakresu robót podwykonawców, to zobowiązuje się do tego sam wykonawca. Wszystkie umowy z podwykonawcami zawierane są za zgodą inwestora.

Świadczenie osobiste – wynika z natury świadczenia, np. zdolność konkretnej osoby (np. eksperta w jakichś sprawach).

Europejskie Prawo Kontraktów dopuszcza posłużenie się przy wykonaniu osobą trzecią, jeżeli kontrakt nie wymaga świadczenia osobistego.

Do przyjęcia świadczenia uprawniony jest wierzyciel, może on również upoważnić innych. Może to również wynikać z przepisów prawa – w postępowaniu upadłościowym.

Spełnienie świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej (nie-wierzyciela) nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania.

Brak uprawnienia – może być cofnięty przez późniejsze przyjęcie zobowiązania przez wierzyciela.

1)      Ochrona dłużnika – do rąk osoby nieuprawnionej. Wówczas zgłasza się umocowana osoba, która pokazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela

2)      Ochrona dłużnika (art. 512 KC) – wierzyciel zbył swoją wierzytelność – dopóki dłużnik nie został zawiadomiony o tej cesji wierzytelności, zwalnia się ze zobowiązania świadczenia do rąk wierzyciela

3)      Ochrona dłużnika, spóźnienie – świadectwo do rąk pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło – dłużnika chroni to, że wcześniej ten osobnik miał pełnomocnictwo i dłużnik nie wiedział o braku pełnomocnictwo.

Możliwość komentowania Wykonywanie zobowiązań z umów wzajemnych (większość umów tak wygląda) została wyłączona

Umowa wzajemna – świadczenie jednej strony odpowiada świadczeniu drugiej strony, np. umowa sprzedaży – sprzedaż i zapłata ceny.

KC przyjmuje zasadę, że przy umowach wzajemnych świadczenia powinny być spełnione równocześnie – mogą wynikać z umów ustawowych lub orzeczenia sądu.

Z umowy na zasadzie swobody umów – strony mogą zdecydować inaczej, np. płatność w późniejszym terminie.

Czasami spełnienie świadczeń jednocześnie jest niemożliwe ze względu na to, że jedno świadczenie jest ciągłe, a drugie okresowe, np. umowa najmu (wynajem – ciągle, czynsz – okresowo).

Wyjątki od równoczesnego wykonania świadczenia to np. art. 357¹ KC – rozłożenie płatności na raty.

Wcześniejsze spełnienie świadczenia przez jednego z kontrahentów naraża go na niespełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta.

Powstrzymanie się od spełnienia świadczenia – jeżeli spełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta budzi wątpliwości ze względu na stan finansowy.

Możliwość komentowania Rozkład modelowy praw i obowiązków (kodeksowy i normatywny) została wyłączona

Na zasadzie swobody umów można odstępować od poszczególnych praw i obowiązków.

Przy określaniu wzorca n. s. bierze się pod uwagę okoliczności, w jakich dłużnik spełnia świadczenia. Bierze się pod uwagę kwalifikacje zawodowe i zachowanie stopnia precyzji – ma to być wzorzec obiektywny (staranny dłużnik).

Wymóg staranności – można wymagać wyższej staranności od dłużnika, gdy spełnienie świadczenia wiąże się z prawami, które podlegają szczególnej ochronie (zdrowie i życie ludzkie). Podwyższeni wynika też z charakteru wykonywanej działalności, np. działalność zawodowa, profesjonalna.

Możliwość komentowania Zobowiązania kontraktowe została wyłączona

Wypełnienie zobowiązań – z kontraktu wynika, że zobowiązania mają być wykonane – spełnienie świadczenia – przedmiotu zobowiązania.

1)      Umowa nazwana, umowa sprzedaży – przepisy o tej umowie

2)      Z części ogólnej przepisy dotyczące wykonania zobowiązań

3)      Przepisy ogólne o zobowiązaniach – tytuł 7, dział 1 ks. 3 – regulacja wykonania zobowiązań w ogólności; dział 3 – z umów wzajemnych; przepisy dotyczące wykonania zobowiązań nieuregulowane przy umowach wzajemnych

Wykonanie zobowiązania:

– zgodnie z treścią

– odpowiadające celowi i zgodne z zasadami współżycia społecznego

– zgodnie z dobrym obrotem

– zgodnie z ustalonymi zwyczajami

O wykonaniu zobowiązania decyduje treść tego zobowiązania – czyli to, co jest w umowie.

Kontrahent (wierzyciel) powinien współdziałać przy wykonaniu tego zobowiązania.

Kontrahenta (wierzyciela) obciąża obowiązek lojalności i uregulowania wierzytelności zgodnie z interesami drugiej strony.

Nie można utrudniać dłużnikowi wykonania zobowiązania.

Powinna zostać zachowana staranność – tylko w zakresie dłużnika w KC. Również wierzyciel powinien zachować staranność.

Zgodnie z art. 355 KC, dłużnik ma dochować staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Jest to określone przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Kodeksowe określenie „należyta staranność” ma charakter ramowy – dostosowujemy jej treść do konkretnej sytuacji.

Określenie n. s. następuje przez wzorzec, który nadaje mu ustawodawca (umowa nazwana).

Możliwość komentowania Prawa i obowiązki stron w Konwencji Wiedeńskiej została wyłączona

III część – reputacja, prawa i obowiązki stron sprzedaży towarów:

– przepisy ogólne

– obowiązki sprzedawcy

– obowiązki kupującego

– przejście ryzyka

– przepisy ogólne

Art. 25 KW – zdefiniowane istotne naruszenie umowy. Istotne naruszenie umowy następuje, gdy w sposób zasadniczy strona zostaje pozbawiona tego, czego zgodnie z umową miała prawo oczekiwać, chyba że strona naruszająca umowę nie przewidywała takiego skutku i osoba rozsądna tego samego rodzaju i okoliczności tego skutku by nie przewidziała.

O tym, czy szkoda – naruszenie umowy – pozbawia w istotny sposób tego, czego miała prawo się spodziewać, decydują konkretne okoliczności sprawy, np. cel zawarcia umowy, właściwość na podstawie umowy.

Szkoda – szeroko rozumiana według KW:

– realny uszczerbek w majątku wierzyciela

– utracony zysk

– odszkodowanie za straty realne

Dłużnika obciąża obowiązek przewidywania szkody będącej następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Na dłużniku ciąży obowiązek udowodnienia niemożności jej naprawienia.

Przy ocenie szkody należy kierować się tym, czy osoba rozsądna także by ją przewidziała. Szkoda musi zaistnieć w związku przyczynowym z naruszeniem istotnych warunków umowy.

Obowiązki sprzedającego: dostawa towaru, przekazanie dokumentów dotyczących towaru, przeniesienie własności.

KW – normy uzupełniające przy braku w umowie (gdzie, kiedy, jak sprzedający ma dopełnić obowiązków)

Sprzedający musi dostarczyć towar w ilości, jakości i rodzaju przewidywanym w umowie oraz winien on być opakowany i umieszczony w sposób w niej określony.

1. Gdy towary nadają się do użytku do celu, do którego służą
2. Nadają się do specjalnych celów podanych do wiadomości sprzedającego w chwili zawiązania umowy
3. Posiadają cechy towaru, które sprzedający przedstawia kupującemu jako próbki lub wzory
4. Są umieszczone / opakowane w sposób zwyczajowo przyjęty dla tego rodzaju towarów

Art. 36 – sprzedający odpowiada za wszelki brak zgodności istniejący w chwili przyjęcia wysyłki na kupującego i za braki ujawnione w późniejszym terminie

Możliwość komentowania Moment zawarcia umowy została wyłączona

Zgodnie z Artykułem 23 Konwencji Wiedeńskiej, zawarcie umowy następuje z momentem dotarcia oświadczenia o przyjęciu oferty. Cytat z artykułów 23 i 24:

Artykuł 23 Konwencji Wiedeńskiej

Umowa jest zawarta z chwilą, gdy przyjęcie oferty stanie się skuteczne zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.

Artykuł 24 Konwencji Wiedeńskiej

W rozumieniu tej części niniejszej konwencji oferta, oświadczenie o jej przyjęciu lub jakiekolwiek inne ujawnienie zamiaru „dochodzi” do adresata, jeżeli złożone zostało w formie ustnej lub dostarczone samemu adresatowi w jakikolwiek inny sposób do jego siedziby handlowej lub na jego adres pocztowy, a jeżeli nie posiada on siedziby handlowej lub adresu pocztowego – do miejsca jego stałego zamieszkania.

Zacytowane powyżej artykuły znajdują się w Części II Konwencji Wiedeńskiej, która poświęcona jest zawieraniu umów.

Pełne tłumaczenie wszystkich artykułów Konwencji Wiedeńskiej dostępne jest pod adresem: http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/text/polishtext.html