Możliwość komentowania Dopóki nie ma zabezpieczenia została wyłączona

Zabezpieczenie nie przysługuje kontrahentowi, który o złym stanie finansowym drugiego wiedział w chwili zawarcia umowy.

Można stosować zabezpieczenia majątkowe, np. weksel gwarantowany, zastaw.

Art. 490 KC – powstrzymanie się od spełnienia świadczenia przez jednego kontrahenta, gdy spełnienie świadczenia przez drugiego jest niepewne.

„Zły stan majątkowy” – to pojęcie jest szersze, niż „niewypłacalność”.

Uprawnienie do powstrzymywania się od spełnienia świadczenia jest również zawarte w Europejskim Prawie Kontraktów.

Uczestnicy wykonania zobowiązania:

– kontrahenci

– strony umowy

Dłużnik działa na rzecz wierzyciela. Obie role występują w umowach wzajemnych.

Wykonanie zobowiązania – uzyskanie świadczenia przez wierzyciela.

Dłużnik nie ma obowiązku osobistego świadczenia – o tym decyduje sam.

Korzystając z pomocy innych osób przy wykonywaniu zobowiązania dłużnik działa na własne ryzyko.

Art. 474 KC – chroni interesy wierzyciela – to nie on ponosi ryzyko, posługując się osobami trzecimi. Wierzyciel ma roszczenia do dłużnika, osoby trzecie (podwykonawcy) nie mają zobowiązań.

Wierzyciel nie może nie przyjąć świadczenia od osoby trzeciej, jeżeli działa ona w imieniu dłużnika.

Art. 356² KC – nie może odmówić, gdy osoba trzecia działa bez zgody.

Wierzyciel może odmówić świadczenia, gdy wierzytelność nie jest wymagalna z treści kontraktu, z ustawy lub ze świadczenia.

Wymagalność z treści kontraktu: wierzyciel spełnia osobiście lub przez przedsiębiorstwo.

Z ustawy wynika czasami świadczenie osobiste, np. umowa zlecenie.

Art. 738 – przyjmujący wykonuje zlecenie osobiście. W wyjątkowych okolicznościach świadczenie może wykonać osoba trzecia (substytut), gdy wynika to z umowy lub ze zwyczaju.

Art. 647¹ KC – wykonanie w umowach o roboty budowlane. Jeśli strony nie określiły zakresu robót podwykonawców, to zobowiązuje się do tego sam wykonawca. Wszystkie umowy z podwykonawcami zawierane są za zgodą inwestora.

Świadczenie osobiste – wynika z natury świadczenia, np. zdolność konkretnej osoby (np. eksperta w jakichś sprawach).

Europejskie Prawo Kontraktów dopuszcza posłużenie się przy wykonaniu osobą trzecią, jeżeli kontrakt nie wymaga świadczenia osobistego.

Do przyjęcia świadczenia uprawniony jest wierzyciel, może on również upoważnić innych. Może to również wynikać z przepisów prawa – w postępowaniu upadłościowym.

Spełnienie świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej (nie-wierzyciela) nie zwalnia dłużnika ze zobowiązania.

Brak uprawnienia – może być cofnięty przez późniejsze przyjęcie zobowiązania przez wierzyciela.

1)      Ochrona dłużnika – do rąk osoby nieuprawnionej. Wówczas zgłasza się umocowana osoba, która pokazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela

2)      Ochrona dłużnika (art. 512 KC) – wierzyciel zbył swoją wierzytelność – dopóki dłużnik nie został zawiadomiony o tej cesji wierzytelności, zwalnia się ze zobowiązania świadczenia do rąk wierzyciela

3)      Ochrona dłużnika, spóźnienie – świadectwo do rąk pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło – dłużnika chroni to, że wcześniej ten osobnik miał pełnomocnictwo i dłużnik nie wiedział o braku pełnomocnictwo.

Możliwość komentowania Wykonywanie zobowiązań z umów wzajemnych (większość umów tak wygląda) została wyłączona

Umowa wzajemna – świadczenie jednej strony odpowiada świadczeniu drugiej strony, np. umowa sprzedaży – sprzedaż i zapłata ceny.

KC przyjmuje zasadę, że przy umowach wzajemnych świadczenia powinny być spełnione równocześnie – mogą wynikać z umów ustawowych lub orzeczenia sądu.

Z umowy na zasadzie swobody umów – strony mogą zdecydować inaczej, np. płatność w późniejszym terminie.

Czasami spełnienie świadczeń jednocześnie jest niemożliwe ze względu na to, że jedno świadczenie jest ciągłe, a drugie okresowe, np. umowa najmu (wynajem – ciągle, czynsz – okresowo).

Wyjątki od równoczesnego wykonania świadczenia to np. art. 357¹ KC – rozłożenie płatności na raty.

Wcześniejsze spełnienie świadczenia przez jednego z kontrahentów naraża go na niespełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta.

Powstrzymanie się od spełnienia świadczenia – jeżeli spełnienie świadczenia przez drugiego kontrahenta budzi wątpliwości ze względu na stan finansowy.

Możliwość komentowania Rozkład modelowy praw i obowiązków (kodeksowy i normatywny) została wyłączona

Na zasadzie swobody umów można odstępować od poszczególnych praw i obowiązków.

Przy określaniu wzorca n. s. bierze się pod uwagę okoliczności, w jakich dłużnik spełnia świadczenia. Bierze się pod uwagę kwalifikacje zawodowe i zachowanie stopnia precyzji – ma to być wzorzec obiektywny (staranny dłużnik).

Wymóg staranności – można wymagać wyższej staranności od dłużnika, gdy spełnienie świadczenia wiąże się z prawami, które podlegają szczególnej ochronie (zdrowie i życie ludzkie). Podwyższeni wynika też z charakteru wykonywanej działalności, np. działalność zawodowa, profesjonalna.

Możliwość komentowania Zobowiązania kontraktowe została wyłączona

Wypełnienie zobowiązań – z kontraktu wynika, że zobowiązania mają być wykonane – spełnienie świadczenia – przedmiotu zobowiązania.

1)      Umowa nazwana, umowa sprzedaży – przepisy o tej umowie

2)      Z części ogólnej przepisy dotyczące wykonania zobowiązań

3)      Przepisy ogólne o zobowiązaniach – tytuł 7, dział 1 ks. 3 – regulacja wykonania zobowiązań w ogólności; dział 3 – z umów wzajemnych; przepisy dotyczące wykonania zobowiązań nieuregulowane przy umowach wzajemnych

Wykonanie zobowiązania:

– zgodnie z treścią

– odpowiadające celowi i zgodne z zasadami współżycia społecznego

– zgodnie z dobrym obrotem

– zgodnie z ustalonymi zwyczajami

O wykonaniu zobowiązania decyduje treść tego zobowiązania – czyli to, co jest w umowie.

Kontrahent (wierzyciel) powinien współdziałać przy wykonaniu tego zobowiązania.

Kontrahenta (wierzyciela) obciąża obowiązek lojalności i uregulowania wierzytelności zgodnie z interesami drugiej strony.

Nie można utrudniać dłużnikowi wykonania zobowiązania.

Powinna zostać zachowana staranność – tylko w zakresie dłużnika w KC. Również wierzyciel powinien zachować staranność.

Zgodnie z art. 355 KC, dłużnik ma dochować staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju. Jest to określone przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Kodeksowe określenie „należyta staranność” ma charakter ramowy – dostosowujemy jej treść do konkretnej sytuacji.

Określenie n. s. następuje przez wzorzec, który nadaje mu ustawodawca (umowa nazwana).

Możliwość komentowania Prawa i obowiązki stron w Konwencji Wiedeńskiej została wyłączona

III część – reputacja, prawa i obowiązki stron sprzedaży towarów:

– przepisy ogólne

– obowiązki sprzedawcy

– obowiązki kupującego

– przejście ryzyka

– przepisy ogólne

Art. 25 KW – zdefiniowane istotne naruszenie umowy. Istotne naruszenie umowy następuje, gdy w sposób zasadniczy strona zostaje pozbawiona tego, czego zgodnie z umową miała prawo oczekiwać, chyba że strona naruszająca umowę nie przewidywała takiego skutku i osoba rozsądna tego samego rodzaju i okoliczności tego skutku by nie przewidziała.

O tym, czy szkoda – naruszenie umowy – pozbawia w istotny sposób tego, czego miała prawo się spodziewać, decydują konkretne okoliczności sprawy, np. cel zawarcia umowy, właściwość na podstawie umowy.

Szkoda – szeroko rozumiana według KW:

– realny uszczerbek w majątku wierzyciela

– utracony zysk

– odszkodowanie za straty realne

Dłużnika obciąża obowiązek przewidywania szkody będącej następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Na dłużniku ciąży obowiązek udowodnienia niemożności jej naprawienia.

Przy ocenie szkody należy kierować się tym, czy osoba rozsądna także by ją przewidziała. Szkoda musi zaistnieć w związku przyczynowym z naruszeniem istotnych warunków umowy.

Obowiązki sprzedającego: dostawa towaru, przekazanie dokumentów dotyczących towaru, przeniesienie własności.

KW – normy uzupełniające przy braku w umowie (gdzie, kiedy, jak sprzedający ma dopełnić obowiązków)

Sprzedający musi dostarczyć towar w ilości, jakości i rodzaju przewidywanym w umowie oraz winien on być opakowany i umieszczony w sposób w niej określony.

1. Gdy towary nadają się do użytku do celu, do którego służą
2. Nadają się do specjalnych celów podanych do wiadomości sprzedającego w chwili zawiązania umowy
3. Posiadają cechy towaru, które sprzedający przedstawia kupującemu jako próbki lub wzory
4. Są umieszczone / opakowane w sposób zwyczajowo przyjęty dla tego rodzaju towarów

Art. 36 – sprzedający odpowiada za wszelki brak zgodności istniejący w chwili przyjęcia wysyłki na kupującego i za braki ujawnione w późniejszym terminie

Możliwość komentowania Moment zawarcia umowy została wyłączona

Zgodnie z Artykułem 23 Konwencji Wiedeńskiej, zawarcie umowy następuje z momentem dotarcia oświadczenia o przyjęciu oferty. Cytat z artykułów 23 i 24:

Artykuł 23 Konwencji Wiedeńskiej

Umowa jest zawarta z chwilą, gdy przyjęcie oferty stanie się skuteczne zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.

Artykuł 24 Konwencji Wiedeńskiej

W rozumieniu tej części niniejszej konwencji oferta, oświadczenie o jej przyjęciu lub jakiekolwiek inne ujawnienie zamiaru „dochodzi” do adresata, jeżeli złożone zostało w formie ustnej lub dostarczone samemu adresatowi w jakikolwiek inny sposób do jego siedziby handlowej lub na jego adres pocztowy, a jeżeli nie posiada on siedziby handlowej lub adresu pocztowego – do miejsca jego stałego zamieszkania.

Zacytowane powyżej artykuły znajdują się w Części II Konwencji Wiedeńskiej, która poświęcona jest zawieraniu umów.

Pełne tłumaczenie wszystkich artykułów Konwencji Wiedeńskiej dostępne jest pod adresem: http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/text/polishtext.html

Możliwość komentowania Wycofanie przyjęcia oferty została wyłączona

Art. 22 KW – wycofanie przyjęcia oferty jest dopuszczalne wtedy, gdy do oferenta dojdzie przed lub w tym samym czasie, gdy przyjęcie byłoby skuteczne. Jeżeli skutecznie doszła akceptacja, umowa zostaje zawarta.

Możliwość komentowania Spóźnione przyjęcie oferty została wyłączona

Art. 21 KW – określa wyjątki od ogólnej reguły, że przyjęcie oferty nie jest skuteczne, jeżeli zgoda nie dotarła do oferenta w określonym terminie. Te wyjątki to: dopuszczenie umowy na podstawie spóźnionego przyjęcia oferty, istnieją jednak dwa mechanizmy dla dwóch sytuacji.

Art. 21¹ KW – dotyczy przyjęcia oferty w związku ze zbyt spóźnionym jej nadaniem, oferent może domniemywać, że spóźnienie nastąpiło z winy adresata. Oferent, do którego dochodzi akceptacja wysłana z opóźnieniem, jeśli chce zawrzeć i tak umowę, musi bezzwłocznie zawiadomić adresata – potwierdzić ten akcept.

Art. 21² KW – przyjęcie oferty wysłane w czasie właściwym, ale przekazane w sposób opóźniony, np. z winy poczty. Jeżeli oferent nie chce zawrzeć umowy, musi o tym zawiadomić adresata. Jeżeli oferent milczy – umowa zostaje zawarta.

Możliwość komentowania Kontroferta została wyłączona

Art. 19 KW – akcept musi odpowiadać treści oferty, nie ma nowych i uzupełniających warunków, przyjęcie których nie odpowiada treści oferty (zmiany, uzupełnienia). [Przyjęcie takich warunków] stanowi nową ofertę -> KONTROFERTĘ.

Złożenie kontroferty jest równoznaczne z odrzuceniem pierwotnej oferty i zaproponowaniem nowej, wówczas zmieniają się strony.

Konwencja przewiduje, ze względu na uelastycznienie obrotu handlowego, możliwość przyjęcia oferty ze zmianami, o ile nie dotyczą one istotnej treści umowy.

W praktyce handlowej używane są gotowe, drukowane formularze oferty, zamówienia, potwierdzenia, zawierają one pola do uzupełnienia, ale też ogólne warunki umów. Są to reguły przygotowywane przez jedną stronę przed zawieraniem umów.

Oferent wysyła ofertę i otrzymuje coś takiego.

Obie strony mogą wysłać swoje ogólne reguły zawierania umów – opozycja, 2 teorie (Bitwa formularzy):

– z prawa angloamerykańskiego – teoria 1 strzały, ten, kto jako ostatni prześle warunki, te wygrywają

– sprzeczne ze sobą postanowienia nawzajem się wyłączają (ta zasada jest częściej używana)

Art. 19³ KW – próba zdefiniowania warunków istotnych oferty. Dotyczą: ceny, płatności, jakości, ilości towaru, miejsca / czasu dostawy, zakresu odpowiedzialności jednej strony względem drugiej, zasady dotyczące rozstrzygania sporów

Możliwość komentowania Wygaśnięcie przez odrzucenie została wyłączona

Odrzucenie – może nastąpić w dowolny sposób, ale musi być ustalenie zamiaru jej nieprzyjęcia.

Odrzucenie wprost lub pośrednio:

– wprost – wysłanie pisma

– pośrednio – oświadczenie zawierające propozycje istotnej zmiany oferty – kontroferta

Art. 18 KW określa kryteria, czas i sposób przyjęcia oferty oraz reguły skutecznego przyjęcia oferty.

Przyjęcie może nastąpić przez oświadczenie wyraźne lub każde inne zachowanie adresata oferty, wskazujące na jej akceptację.

Oświadczenie może być złożone w dowolny sposób – na piśmie, słownie, w dowolnej formie.

Ograniczenia mogą wynikać z treści samej oferty, z praktyk między stronami, ze zwyczajów.

Zgoda – przyjęcie oferty musi być stanowcze. Zgoda nie powinna zmieniać treści oferty, nie powinna również wykraczać poza treść oferty.

Art. 19 KW – przyjęcie oferty ze zmianami przy nieistotnych warunkach.

Milczenie lub bezczynność nie stanowią przyjęcia lub nieprzyjęcia oferty.

Oferent nie jest uprawniony do jednostronnego przyjęcia w klauzuli, że milczenie oznacza akceptację oferty.

W Konwencji Wiedeńskiej milczenie może doprowadzić do zawarcia umowy, jeśli taka praktyka występuje między stronami (często są tak zawierane umowy ramowe).

Reguła dojścia przyjęcia oferty – jeśli we właściwym terminie dojdzie zgoda na przyjęcie oferty, to przyjęcie jest skuteczne i prowadzi do zawarcia umowy. Zawiadomienie o przyjęciu oferty nie musi pochodzić od samego adresata oferty – może to być osoba upoważniona.

Art. 18 KW ma charakter dyspozytywny. Może wystąpić inny moment skuteczności przyjęcia oferty.

Do akceptacji oferty KW posługuje się dwiema regułami:

– reguła dojścia / dotarcia – przyjęcie oferty – dotarcie do oferenta

– reguła wysłania

Dotarcie oferty do oferenta:

– od momentu akceptacji oferty nie jest możliwe jej wycofanie

– od otrzymania akceptu – umowa zawarta

Reguła wysłania wykorzystana została w dwóch przepisach:

– art. 16 – oferta może być odwołana, jeżeli odwołanie doszło do adresata zanim wysłał oświadczenie o przyjęciu oferty

– art. 21 – osobny tryb dla skuteczności spóźnionego przyjęcia oferty

Termin przyjęcia oferty:

– przez wyraźne wskazanie w treści oferty (data)

– w drodze wykładni oferty, z których można wydedukować termin opisany opisowo lub powiązany z pewnym wydarzeniem

Jeżeli termin nie został ustalony, to oferta może zostać przyjęta w ciągu rozsądnego terminu.

Ważna jest szybkość użytych przez oferenta środków komunikacji.

Długość rozsądnego terminu powinna uwzględnić czas namysłu i podjęcia decyzji przez adresata oferty oraz stopień złożoności transakcji i jej wartość. Termin może wynikać ze zwyczajów, praktyk.

Jeśli tak się nie da, to wchodzi art. 20 KW.

Jeśli termin podany jest w telegramie, to zaczyna on biec od momentu oddania telegramu do wysłania. Jeśli list – to od daty podanej na liście lub kopercie. W przypadku telefonu, faxu i innych – z chwilą dojścia oferty do adresata.

Przy braku terminu na przyjęcie, termin rozsądny ma 3 odcinki czasowe:

– czas na przybycie oferty od oferenta do adresata

– oblat zapoznaje się z ofertą i podejmuje decyzję

– przybycie odpowiedzi na ofertę przy środku przekazu o podanej szybkości, jaką zastosował oferent (nie powinno być dłuższe niż pierwszy odcinek)

Art. 18² – ograniczenie swobody oblata w wyborze środka przekazu dla złożenia oświadczenia o przyjęciu oferty

Oferta ustna (w tym środki bezpośredniego komunikowania) powinna być zaakceptowana niezwłocznie – ta zasada z Konwencji Wiedeńskiej jest względnie pozytywna. Termin ustalany jest na podstawie zwyczajów między stronami.

Oferta może być przyjęta przez przystąpienie do jej wykonania. Przyjęcie przez wykonanie czynności, np. nabycie towarów, przesłanie faktur, zapłata ceny.

Dopuszczalność tego rozwiązania – wynika z oferty lub z praktyki.

Przyjęcie takiej oferty nie wymaga dotarcia do oferenta zawiadomienia o wykonaniu czynności i jest skuteczna z chwilą jej wykonania, ale tylko gdy czynność wykonana zostaje w czasie wyznaczonym lub rozsądnym.

Zawsze oferent w ofercie może zastrzec obowiązek o zawiadomieniu oferenta o rozpoczęciu oferty.