Przed zawarciem umowy należy sprawdzić, z kim mamy do czynienia, kim jest ten ktoś, kto przyszedł negocjować / zawierać kontrakt. Często te rzeczy są pomijane, co powoduje później problemy. Konsekwencje zawarcia takiej umowy są takie, że drugiej strony nie będzie ten kontrakt wiązał. Takie konsekwencje czasami wychodzą na jaw po kilku latach obowiązywania kontraktu.
Jeżeli chodzi o Europę, to większość systemów prawa wewnętrznego przewiduje udostępnianie informacji o przedsiębiorcach – funkcjonują stosowne rejestry sądowe.
Nasz system prawny przewiduje, że osobą prawną jest ten, komu ustawa przyznaje osobowość prawną. Np. u nas spółka komandytowo-akcyjna jest niepełną osobą prawną, ale w prawie austriackim spółka taka ma pełną osobowość prawną. Takie kwestie trzeba już na początku wyjaśnić.
Umowami nazywane są czynności prawne, w których dokonaniu uczestniczą dwie lub więcej strony i które dochodzą do skutku w wyniku złożenia przez wszystkie strony zgodnych oświadczeń woli. Zawarcie umowy polega na złożeniu zgodnych co do treści oświadczeń woli. Ten wymóg zgodności uległ pewnemu osłabieniu na podstawie art. 681 KC. To złożenie zgodnych oświadczeń woli ma przede wszystkim polegać na tym, że wszystkie strony składają oświadczenia, które mają to samo znaczenie i wyrażają zamiar wywołania jednolitych skutków prawnych, które polegają na ustanowieniu, zaktualizowaniu, ale także zniesieniu lub zmianie określonych norm postępowania, a w konsekwencji zniesieniu lub zmianie stosunków prawnych.
Oświadczenia woli, podobnie jak przepisy prawa, podlegają wykładni. Zgodnie z art. 65 w umowach należy szukać przede wszystkim zgodnego zamiaru stron i celu umowy, a nie patrzeć na dosłowne brzmienie umowy. Jeżeli w drodze wykładni jesteśmy w stanie ustalić takie samo znaczenie dla wszystkich oświadczeń woli, to znaczy, że umowa doszła do skutku. Jeżeli w drodze wykładni ustalimy, że strony miały coś zupełnie innego na myśli, to znaczy, że umowa nie została zawarta.
Sposób dojścia przez strony do konsensu, czyli uzgodnienia treści tych oświadczeń woli, nazywany jest sposobem lub trybem zawarcia umowy. KC reguluje trzy sposoby zawarcia umowy:
– ofertę i jej przyjęcie
– negocjacje (wcześniej w KC nosiły nazwę rokowań)
– przetarg (występuje w dwóch odmianach – aukcji i przetargu w ścisłym słowa znaczeniu)
Nie można również wykluczyć dojścia do konsensu w inny sposób.
Wybór sposobu zawarcia umowy przez strony nie wyklucza zawarcia umowy w innym trybie. Strony mogą swobodnie przechodzić z jednego trybu zawarcia umowy do innego.
Przepisy art. 66-72 odnoszą się do wszystkich rodzajów umów:
– obligacyjnych (uzupełnione przez art. 384-396)
– umów rozporządzających z zakresu prawa rzeczowego
– umów z dziedziny prawa na dobach niematerialnych
– umów prawa spadkowego
– umów małżeńskiego prawa majątkowego
Mają także zastosowanie do umów powodujących powstanie stosunku prawnego, ale także do tych nakierowanych na zmianę lub ustanie stosunku prawnego.
Oceniając, czy doszło do zawarcia umowy, bierzemy pod uwagę te przepisy, które obowiązują w dacie składania oświadczeń woli.